W latach 1966 – 1972 odby\u0142o si\u0119 11 za\u0142ogowych lot\u00f3w kosmicznych programu „Apollo”. Celem przedsi\u0119wzi\u0119cia by\u0142o l\u0105dowanie cz\u0142owieka na Ksi\u0119\u017cycu, a nast\u0119pnie jego bezpieczny powr\u00f3t na Ziemi\u0119. Spo\u015br\u00f3d wszystkich astronaut\u00f3w, jedynie 12 os\u00f3b postawi\u0142o stop\u0119 na Srebrnym Globie. T\u0119 kosmiczn\u0105 odysej\u0119 rozpocz\u0119\u0142a za\u0142oga Apollo 11. Dok\u0142adnie 45 lat temu, 21 lipca 1969 roku dow\u00f3dca misji Neil Armstrong jako pierwszy cz\u0142owiek stan\u0105\u0142 na Ksi\u0119\u017cycu. Oto ma\u0142o znane fakty dotycz\u0105ce lotu na Ksi\u0119\u017cyc i obecno\u015bci cz\u0142owieka na naturalnym satelicie Ziemi.<\/strong><\/p>\n

Ameryka\u0144ska flaga<\/strong><\/p>\n

Na s\u0142ynnej ju\u017c fotografii pierwszego l\u0105dowania na Ksi\u0119\u017cycu Buzz Aldrin salutuje do przytwierdzonej do pod\u0142o\u017ca ameryka\u0144skiej flagi. I cho\u0107 wielu osobom wydaje si\u0119, \u017ce stoi ona w tym samym miejscu do dzisiaj, nic bardziej mylnego. Kilka godzin po wykonaniu fotografii zosta\u0142a ona po prostu zdmuchni\u0119ta przez odrzut l\u0105downika pilotowanego przez Aldrina, kt\u00f3rym astronauci wr\u00f3cili na Ziemi\u0119.<\/p>\n

Niemniej jednak przynajmniej kilka innych „gwie\u017adzistych sztandar\u00f3w” nadal znajduje si\u0119 na powierzchni naszego naturalnego satelity. Zosta\u0142y one umieszczone przez kolejne misje w odpowiedniej odleg\u0142o\u015bci. Smutna prawda jest jednak taka, \u017ce poprzez 40-letnie wystawienie na bombardowanie ze strony niefiltrowanych promieni s\u0142onecznych i promieniowania kosmicznego, po prostu utraci\u0142y swoj\u0105 barw\u0119, przypominaj\u0105c bia\u0142e flagi. Trudno o bardziej symboliczny przyk\u0142ad upadku programu za\u0142ogowych lot\u00f3w na Ksi\u0119\u017cyc.<\/p>\n

Ksi\u0119\u017cycowa komunia<\/strong><\/p>\n

Przed pierwszym l\u0105dowaniem szefostwo NASA ostrzega\u0142o astronaut\u00f3w, \u017ce skoro b\u0119dzie ich wtedy s\u0142ucha\u0142 i ogl\u0105da\u0142 ca\u0142y \u015bwiat, nie powinni wypowiada\u0107 \u017cadnych zbyt religijnych sentencji. Poniewa\u017c traktowano ich jako reprezentant\u00f3w ca\u0142ej ludzko\u015bci, chciano unikn\u0105\u0107 niepotrzebnych spi\u0119\u0107 z wyznawcami innych religii. Niemniej jednak Buzz Aldrin uzna\u0142, \u017ce sytuacja jest zbyt wa\u017cna, aby nie uczyni\u0107 cho\u0107by ma\u0142ego gestu. Dlatego te\u017c po udanym l\u0105dowaniu, ale jeszcze przed opuszczeniem statku, kosmonauta poprosi\u0142 wszystkich przez radio o kr\u00f3tki moment cichej refleksji. Dla niego oznacza\u0142o to modlitw\u0119 psalmem i Ewangeli\u0105 \u015bw. Jana, kt\u00f3r\u0105 akurat rozwa\u017cano w jego wsp\u00f3lnocie w USA. Opr\u00f3cz tego Amerykanin wyj\u0105\u0142 Eucharysti\u0119 w postaci kawa\u0142ka chleba i male\u0144kiego flakonika z winem.<\/p>\n

„W sze\u015bciokrotnie s\u0142abszej grawitacji Ksi\u0119\u017cyca – wspomina\u0142 p\u00f3\u017aniej Buzz – wino wyp\u0142yn\u0119\u0142o powoli i wdzi\u0119cznie wype\u0142ni\u0142o kielich”. Inni cz\u0142onkowie za\u0142ogi nie uczestniczyli w tym rytuale, ale z szacunkiem odnie\u015bli si\u0119 do zachowania kolegi.<\/p>\n

Pierwsze s\u0142owa<\/strong><\/p>\n

S\u0142ynne s\u0142owa Neila Armstronga, wypowiedziane tu\u017c po l\u0105dowaniu na Ksi\u0119\u017cycu – „That\u2019s one small step for a man, one giant leap for mankind” – stanowi\u0105do dzisiaj obiekt nieko\u0144cz\u0105cej si\u0119 debaty. Wiele os\u00f3b uwa\u017ca, \u017ce nie wypowiadaj\u0105c „a” przed „man”, zmieni\u0142 on nieintencjonalnie ca\u0142y sens zdania w j\u0119zyku angielskim. Niemniej jednak, wg badaczy zagadnienia – pomijaj\u0105c zawi\u0142o\u015bci gramatyczne – nie tym s\u0142owom nale\u017cy si\u0119 palma pierwsze\u0144stwa.<\/p>\n

W rzeczywisto\u015bci po tym jak l\u0105downik mi\u0119kko osiad\u0142 na powierzchni Srebrnego Globu, Armstrong zakomunikowa\u0142 kontroli lotu pomy\u015blny przebieg operacji; „Houston, Tranquility Base here. The Eagle has landed”. Poniewa\u017c trudno jednoznacznie okre\u015bli\u0107 dok\u0142adny moment styku l\u0105downika z twardym pod\u0142o\u017cem, rozpatrywane s\u0105 r\u00f3wnie\u017c s\u0142owa: „Contact light”, „Shut down” oraz „Okay. Engine stop”. Poniewa\u017c \u017cadne z nich nie brzmi r\u00f3wnie majestatycznie jak legendarny „wielki skok dla ludzko\u015bci”, zosta\u0142y one po prostu zapomniane.<\/p>\n

Przymusowa kwarantanna<\/strong><\/p>\n

Ma\u0142o kto wie, \u017ce kosmonauci zaraz po udanym l\u0105dowaniu wcale nie u\u015bciskali si\u0119 z rodzinami i nie odebrali kwiat\u00f3w z gratulacjami. W rzeczywisto\u015bci NASA postanowi\u0142a dmucha\u0107 na zimne i do kapsu\u0142y z za\u0142og\u0105 (Neilem Armstrongiem, Buzzem Aldrinem i Michaelem Collinsem) wrzucono skafandry ochronne, w kt\u00f3re musieli si\u0119 ubra\u0107.<\/p>\n

Tak zabezpieczonych bohater\u00f3w USA przewieziono natychmiast do mobilnego centrum medycznego, w kt\u00f3rym poddano ich 21-dniowej kwarantannie. Przerobiona do tych cel\u00f3w przyczepa kampingowa wyposa\u017cona by\u0142a w system filtr\u00f3w powietrza i innych zabezpiecze\u0144, stosowanych w przypadkach podejrze\u0144 o choroby zaka\u017ane. Na szcz\u0119\u015bcie nie by\u0142o mowy o \u017cadnej „ksi\u0119\u017cycowej zarazie”, cho\u0107 dla pewno\u015bci zabieg ten powt\u00f3rzono przy dw\u00f3ch nast\u0119pnych misjach.<\/p>\n

Ksi\u0119\u017cyc\u2026 \u015bmierdzi<\/strong><\/p>\n

Jedn\u0105 z rzeczy, kt\u00f3ra bardzo zaskoczy\u0142a za\u0142og\u0119 Apollo 11 tu\u017c po powrocie z pierwszego ksi\u0119\u017cycowego spaceru, by\u0142 jego nieprzyjemny\u2026 zapach. Zdejmuj\u0105c swoje skafandry, mogli pow\u0105cha\u0107 py\u0142 ksi\u0119\u017cycowy, kt\u00f3ry dostawa\u0142 si\u0119 dos\u0142ownie w ka\u017cd\u0105 szczelin\u0119, a nawet wchodzi\u0142 do ust. Wed\u0142ug ich s\u0142\u00f3w, nie by\u0142o to przyjemne do\u015bwiadczenie. Materia, kt\u00f3ra tkwi\u0142a na satelicie od milion\u00f3w lat, w kontakcie z powietrzem wytwarza\u0142a od\u00f3r, por\u00f3wnywalny z prochem strzelniczym albo, jak okre\u015bli\u0142 to Neil Armstrong, „dogasaj\u0105cym ogniskiem polanym wod\u0105”. Sk\u0105d ten nieprzyjemny zapach nadal pozostaje tajemnic\u0105. Z chemicznego punktu widzenia proch i sk\u0142ad py\u0142u ksi\u0119\u017cycowego nie maj\u0105 bowiem ze sob\u0105 nic wsp\u00f3lnego.<\/p>\n

Apollo 11 nie pobi\u0142 wszystkich rekord\u00f3w<\/strong><\/p>\n

Cho\u0107 z oczywistych wzgl\u0119d\u00f3w nikt nie jest w stanie odebra\u0107 palmy pierwsze\u0144stwa w l\u0105dowaniu na Ksi\u0119\u017cycu misji Apollo 11, nie w ka\u017cdym obszarze dokonywa\u0142a ona rzeczy prze\u0142omowych. Do dzisiaj niepobite rekordy najodleglejszego lotu za\u0142ogowego od Ziemi oraz najszybszego lotu nale\u017c\u0105 do jej poprzedniczki, misji Apollo 10. Eugene Cernan, Thomas Stafford i John Young oddalili si\u0119 o prawie 410 tys. kilometr\u00f3w od Houston, przelatuj\u0105c po ciemnej stronie Ksi\u0119\u017cyca. Podczas powrotu przekroczyli natomiast pr\u0119dko\u015b\u0107 39 tys. km\/h – \u017caden statek za\u0142ogowy nigdy szybciej nie przemierza\u0142 kosmicznej pr\u00f3\u017cni.<\/p>\n

Polski \u015blad<\/strong><\/p>\n

Nie byliby\u015bmy sob\u0105, gdyby\u015bmy w epokowych wydarzeniach w historii \u015bwiata nie doszukiwali si\u0119 r\u00f3wnie\u017c „polskiego \u015bladu”. Akurat w przypadku misji Apollo 11 mamy to szcz\u0119\u015bcie, i\u017c taki faktycznie istnieje, gdy\u017c przy jej przygotowaniu pracowa\u0142o trzech in\u017cynier\u00f3w polskiego pochodzenia.<\/p>\n

Werner Ryszard Kirchner opracowa\u0142 paliwo dla l\u0105downika „Eagle”. Mieczys\u0142aw Bekker konstruowa\u0142 \u0142aziki ksi\u0119\u017cycowe dla kolejnych misji ksi\u0119\u017cycowych, natomiast Stanley Stanwyck-Stankiewicz pracowa\u0142 nad prawid\u0142owym sk\u0142adem powietrza w statku Apollo 11.<\/p>\n

Ksi\u0119\u017cycowe skarby<\/strong><\/p>\n

Dow\u00f3dztwo misji, kt\u00f3re realistycznie postrzega\u0142o szansy na idealny przebieg lotu Apollo 11, mia\u0142o przygotowany plan awaryjny. Zak\u0142ada\u0142 on, \u017ce gdyby w wypadku jakiej\u015b nieprzewidzianej awarii za\u0142oga musia\u0142a natychmiast wr\u00f3ci\u0107 z Ksi\u0119\u017cyca, w pierwszej kolejno\u015bci nale\u017ca\u0142o zaj\u0105\u0107 si\u0119 zabezpieczeniem cho\u0107by najmniejszej pr\u00f3bki gruntu. Z tego powodu pierwsz\u0105 rzecz\u0105 wykonan\u0105 na powierzchni satelity by\u0142o pospieszne zebranie trzech przypadkowych kamieni.<\/p>\n

Na szcz\u0119\u015bcie oby\u0142o si\u0119 bez wpadek, w zwi\u0105zku z czym spokojnie zebrano dodatkowe 22 kilogramy surowca, kt\u00f3ry obecnie nale\u017cy do jednych z najdro\u017cszych materia\u0142\u00f3w, kt\u00f3re znajduj\u0105 si\u0119 na Ziemi. Kamienie ksi\u0119\u017cycowe z p\u00f3\u017aniejszych misji przekazywane by\u0142y przez prezydent\u00f3w USA przyw\u00f3dcom innych narod\u00f3w, jako przejaw dobrej woli i pokaz si\u0142y USA. Wiele z nich dzisiaj uznaje si\u0119 za zaginione.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

W latach 1966 – 1972 odby\u0142o si\u0119 11 za\u0142ogowych lot\u00f3w kosmicznych programu „Apollo”. Celem przedsi\u0119wzi\u0119cia by\u0142o l\u0105dowanie cz\u0142owieka na Ksi\u0119\u017cycu, a nast\u0119pnie jego bezpieczny powr\u00f3t na Ziemi\u0119. Spo\u015br\u00f3d wszystkich astronaut\u00f3w, jedynie 12 os\u00f3b postawi\u0142o stop\u0119 na Srebrnym Globie. T\u0119 kosmiczn\u0105 odysej\u0119 rozpocz\u0119\u0142a za\u0142oga Apollo 11. Dok\u0142adnie 45 lat temu, 21 lipca 1969 roku dow\u00f3dca misji Neil Armstrong jako pierwszy cz\u0142owiek stan\u0105\u0142 na Ksi\u0119\u017cycu. Oto ma\u0142o znane fakty dotycz\u0105ce lotu na Ksi\u0119\u017cyc i obecno\u015bci cz\u0142owieka na naturalnym satelicie Ziemi. Ameryka\u0144ska flaga Na s\u0142ynnej ju\u017c fotografii pierwszego l\u0105dowania na Ksi\u0119\u017cycu Buzz Aldrin salutuje do przytwierdzonej do pod\u0142o\u017ca ameryka\u0144skiej flagi. I cho\u0107 wielu osobom wydaje si\u0119, \u017ce stoi ona w tym samym miejscu do dzisiaj, nic bardziej mylnego. Kilka godzin po wykonaniu fotografii zosta\u0142a ona po prostu zdmuchni\u0119ta przez odrzut l\u0105downika pilotowanego przez Aldrina, kt\u00f3rym astronauci wr\u00f3cili na Ziemi\u0119. Niemniej jednak przynajmniej kilka…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":731,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[30],"tags":[212],"class_list":["post-730","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-nauka","tag-ksiezyc"],"yoast_head":"\n