Tropiono ich po lasach jak zwierzyn\u0119 \u0142own\u0105, nazywano „bandami” i „zaplutymi kar\u0142ami reakcji”. Byli \u017co\u0142nierzami bez pa\u0144stwa, kt\u00f3rzy wobec inwazji Zwi\u0105zku Radzieckiego zadecydowali, \u017ce walka musi trwa\u0107 do gorzkiego ko\u0144ca. Ostatni z nich, sier\u017c. J\u00f3zef Franczak ps. „Lalek”, zgin\u0105\u0142 w walce z funkcjonariuszami ZOMO i SB 21 pa\u017adziernika 1963 r.<\/strong><\/p>\n

Nie\u0142atwa historia<\/strong><\/p>\n

1 marca obchodzimy Narodowy Dzie\u0144 Pami\u0119ci \u017bo\u0142nierzy Wykl\u0119tych, a od \u015bmierci J\u00f3zefa Franczaka up\u0142yn\u0119\u0142o ponad 50 lat. Z jednej strony perspektywa czasu, z drugiej symboliczna rocznica obliguj\u0105 nas, aby na nowo zada\u0107 sobie pytanie; co pozosta\u0142o po Wykl\u0119tych? W jakim\u015b sensie walka, kt\u00f3r\u0105 prowadzili, toczy si\u0119 nadal – tym razem jest to jednak sp\u00f3r o pami\u0119\u0107. Z jednej strony martyrologiczna i kryszta\u0142owa narracja IPN-u, z drugiej, lewicuj\u0105ce organizacje, kt\u00f3re w oddzia\u0142ach antykomunistycznych Narodowych Si\u0142 Zbrojnych widz\u0105 morderc\u00f3w dzieci i cywil\u00f3w, wywieszaj\u0105c plakaty z w\u0105tpliwymi statystykami i znakiem zapytania, postawionym po s\u0142owie „bohaterzy”.<\/p>\n

Dla wielu wsp\u00f3\u0142czesnych, byli AKowcy, cz\u0142onkowie WiN-u czy po prostu zwykli szeregowi, kt\u00f3rzy wraz z kapitulacj\u0105 III Rzeszy nie z\u0142o\u017cyli broni, s\u0105 jak widma po dawno zabli\u017anionych ranach. Trudno nie odnie\u015b\u0107 wra\u017cenia, \u017ce komunistom, kt\u00f3rzy za wszelk\u0105 cen\u0119 starali si\u0119 wymaza\u0107 Wykl\u0119tych z kart historii, zadanie to w jakiej\u015b mierze si\u0119 uda\u0142o. Dzi\u015b z k\u0142opotem przychodzi o nich m\u00f3wi\u0107 inaczej ni\u017c w kategoriach czarno-bia\u0142ych. A przecie\u017c byli to ludzie, w \u017cyciu kt\u00f3rych heroizm miesza\u0142 si\u0119 na co dzie\u0144 z czynami dokonywanymi niekoniecznie w obronie Niepodleg\u0142ej.<\/p>\n

Postawieni pod \u015bcian\u0105<\/strong><\/p>\n

W rzeczywisto\u015bci historia Wykl\u0119tych to jedna z najtragiczniejszych kart w dziejach powojennej Europy. Opuszczeni przez sojusznik\u00f3w, pozostawieni na pastw\u0119 kolejnego zaborcy – byli \u017co\u0142nierzami postawionymi pod \u015bcian\u0105. Wyobra\u017cam sobie, \u017ce poza kolejnymi starciami z funkcjonariuszami Bezpieki i \u017co\u0142nierzami Armii Czerwonej, w swoich my\u015blach codzienne musieli zmaga\u0107 si\u0119 z inn\u0105 walk\u0105. Zosta\u0107 czy wraca\u0107 do zwyk\u0142ego \u017cycia? Traci\u0107 m\u0142odo\u015b\u0107 w przegranej sprawie, czy zacisn\u0105\u0107 z\u0119by i „budowa\u0107 Polsk\u0119 Ludow\u0105”? Faktycznie wielu z nich, wybra\u0142o \u0142atwiejsza drog\u0105, ale kto z nas mo\u017ce ich dzisiaj ocenia\u0107.<\/p>\n

Zostawiaj\u0105c bro\u0144, kuszeni przez komunistyczne w\u0142adze kolejnymi „amnestiami”, w rzeczywisto\u015bci zdawali si\u0119 jednak na \u0142ask\u0119 kierowanych przez sowiet\u00f3w s\u0142u\u017cb, kt\u00f3re bezceremonialnie wtr\u0105ca\u0142y ich do wi\u0119zienia. Ci, kt\u00f3rzy zdecydowali si\u0119 trwa\u0107, byli coraz bardziej g\u0142odni, wyzi\u0119bieni, niezrozumiani przez ludzi, pragn\u0105cych po prostu spokoju. W walce cz\u0119sto tracili z oczu granic\u0119 mi\u0119dzy heroicznym oporem, a zwyk\u0142ym bandytyzmem. Tylko u\u015bwiadomienie sobie owego rozbicia, pomo\u017ce nam zrozumie\u0107 ci\u0105gle \u017cywy konflikt o spu\u015bcizn\u0119 po „Kurasiu” czy „\u0141upaszce”.<\/p>\n

Musimy pami\u0119ta\u0107<\/strong><\/p>\n

Bez wzgl\u0119du na wszystko, Polska musi upomina\u0107 si\u0119 o pami\u0119\u0107 po tych, kt\u00f3rzy przez komunistyczn\u0105 propagand\u0119 nazywani byli „pacho\u0142kami Hitlera”. Ludzie ci, widz\u0105c zbrodnie dokonywane przez Armi\u0119 Czerwon\u0105, nie mogli pozosta\u0107 bierni. Czekaj\u0105c na now\u0105 wojn\u0119, kt\u00f3ra pozwoli im odzyska\u0107 pa\u0144stwo, byli jak topniej\u0105ce enklawy II Rzeczypospolitej. O \u017bo\u0142nierzach Wykl\u0119tych trzeba rozmawia\u0107 szczerze, wskazywa\u0107 ich niez\u0142omno\u015b\u0107 i honor, ale r\u00f3wnie\u017c pi\u0119tnowa\u0107 zbrodnie dokonywane na \u017bydach czy cywilach. Jest to historia nie\u0142atwa, jak ca\u0142y polski XX wiek.Tylko wychodz\u0105c jej naprzeciw, b\u0119dziemy mogli wyci\u0105gn\u0105\u0107 wnioski z walki i \u015bmierci tych, kt\u00f3rzy – jak pisa\u0142 Herbert – „\u017cyli prawem wilka”.\u00a0Dzi\u015b, ciesz\u0105c si\u0119 wolno\u015bci\u0105, nie wolno nam ponownie skaza\u0107 ich na niepami\u0119\u0107.<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Tropiono ich po lasach jak zwierzyn\u0119 \u0142own\u0105, nazywano „bandami” i „zaplutymi kar\u0142ami reakcji”. Byli \u017co\u0142nierzami bez pa\u0144stwa, kt\u00f3rzy wobec inwazji Zwi\u0105zku Radzieckiego zadecydowali, \u017ce walka musi trwa\u0107 do gorzkiego ko\u0144ca. Ostatni z nich, sier\u017c. J\u00f3zef Franczak ps. „Lalek”, zgin\u0105\u0142 w walce z funkcjonariuszami ZOMO i SB 21 pa\u017adziernika 1963 r. Nie\u0142atwa historia 1 marca obchodzimy Narodowy Dzie\u0144 Pami\u0119ci \u017bo\u0142nierzy Wykl\u0119tych, a od \u015bmierci J\u00f3zefa Franczaka up\u0142yn\u0119\u0142o ponad 50 lat. Z jednej strony perspektywa czasu, z drugiej symboliczna rocznica obliguj\u0105 nas, aby na nowo zada\u0107 sobie pytanie; co pozosta\u0142o po Wykl\u0119tych? W jakim\u015b sensie walka, kt\u00f3r\u0105 prowadzili, toczy si\u0119 nadal – tym razem jest to jednak sp\u00f3r o pami\u0119\u0107. Z jednej strony martyrologiczna i kryszta\u0142owa narracja IPN-u, z drugiej, lewicuj\u0105ce organizacje, kt\u00f3re w oddzia\u0142ach antykomunistycznych Narodowych Si\u0142 Zbrojnych widz\u0105 morderc\u00f3w dzieci i cywil\u00f3w, wywieszaj\u0105c plakaty z w\u0105tpliwymi statystykami i znakiem zapytania,…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":610,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[31],"tags":[156,193],"class_list":["post-609","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-publicystyka","tag-marcin-lukasz-makowski","tag-zolnierze-wykleci"],"yoast_head":"\n