„NATO by\u0142o dla nas prze\u0142omem cywilizacyjnym, ale nie mo\u017cna mu do ko\u0144ca ufa\u0107. Co, je\u015bli kolejny raz sojusznicy nas sprzedadz\u0105? Amerykanie lokuj\u0105 w Polsce swoje wojska, ale o 70 lat za p\u00f3\u017ano. I nie za darmo, to dla nich biznes. Polska armia musi si\u0119 nauczy\u0107 my\u015ble\u0107 i broni\u0107 sama” – m\u00f3wi w rozmowie z Marcinem Makowskim by\u0142y komandos GROM-u, pseudonim \u201dNaval\u201d.<\/strong><\/p>\n Marcin Makowski: Politycy powiedz\u0105, \u017ce to \u201dzacie\u015bnianie wi\u0119z\u00f3w z naszymi sojusznikami\u201d, genera\u0142owie – \u017ce \u201dstabilizator globalnego bezpiecze\u0144stwa\u201d, a co o\u00a0NATO<\/a>\u00a0my\u015bli \u017co\u0142nierz? Ten, kt\u00f3ry ostatecznie poci\u0105ga za spust?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n \u201dNaval\u201d (by\u0142y \u017co\u0142nierz GROM):<\/strong>\u00a0My\u015bl\u0119, \u017ce z perspektywy \u017co\u0142nierza na pierwszy plan wybija si\u0119 rozw\u00f3j naszej armii, kt\u00f3ry przyszed\u0142 wraz z NATO. Nagle uzyskali\u015bmy dost\u0119p do najnowszych technologii, czasami nast\u0105pi\u0142 autentyczny przeskok o kilka poziom\u00f3w wy\u017cej. W latach 90\u2019 r\u00f3wnie istotny by\u0142 jednak post\u0119p pod wzgl\u0119dem taktyk i techniki prowadzenia konflikt\u00f3w zbrojnych. Struktura i procedura dowodzenia, kt\u00f3r\u0105 wpajano Polsce w ramach Uk\u0142adu Warszawskiego, zak\u0142ada\u0142a zupe\u0142nie odmienne podej\u015bcie do jednostki.<\/p>\n<\/div>\n Gdy zetkn\u0105\u0142 si\u0119 pan po raz pierwszy z sojuszniczymi wojskami na poligonie, to by\u0142o jak szok cywilizacyjny?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Tak, to by\u0142 szok, bo u nas – w spadku po komunie – zosta\u0142 podzia\u0142a na kadr\u0119 (trep\u00f3w) i \u017co\u0142nierzy (szwej\u00f3w), mi\u0119dzy kt\u00f3rymi nie by\u0142o partnerskich relacji. Wojsko stanowi\u0142o mi\u0119so armatnie, a w Uk\u0142adzie Warszawskim zupe\u0142nie nie liczono si\u0119 z ludzkim \u017cyciem. Na Zachodzie do \u017co\u0142nierzy podchodzi\u0142o si\u0119 podmiotowo: tam na pole walki szli ojcowie, m\u0119\u017cowie, \u017cony i matki, bracia i siostry. W Polsce p\u00f3\u0142milionowa armia by\u0142a dla dow\u00f3dc\u00f3w i sekretarzy anonimowa. Dla statystycznego piechura wej\u015bcie do NATO by\u0142o nadziej\u0105 na przemian\u0119 mentaln\u0105.<\/p>\n<\/div>\n Wreszcie poczu\u0142 si\u0119 istotny?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Tak\u0105 mam nadziej\u0119, bo kolejnym krokiem by\u0142o stworzenie armii zawodowej, w kt\u00f3rej szanuje si\u0119 poszczeg\u00f3lnych specjalist\u00f3w, ale nie wiem czy to si\u0119 do dzi\u015b uda\u0142o.<\/p>\n<\/div>\n Czy w przypadku tak du\u017cej r\u00f3\u017cnicy w kulturze dowodzenia i \u017co\u0142nierskim etosie, przynajmniej na pocz\u0105tku polskiej obecno\u015bci w NATO, mo\u017cliwe by\u0142o zawi\u0105zanie prawdziwego braterstwa broni z sojusznikami i zaufanie, \u017ce b\u0119d\u0105 w razie potrzeby chronili waszych plec\u00f3w?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Braterstwo broni nie polega na tym, \u017ce jeden polityk z drugim podpisuje pakt, i od dzisiaj jeste\u015bmy sojusznikami. Takie wi\u0119zi wykuwaj\u0105 si\u0119 tylko na polu bitwy – je\u017celi nie ma autentycznego zaufania i przyja\u017ani pomi\u0119dzy \u017co\u0142nierzami, odg\u00f3rne deklaracje tego nie zmieni\u0105. Dlatego, gdy m\u00f3wi\u0119, \u017ce pomi\u0119dzy GROMEM a amerykanami z Navy SEALS wytworzy\u0142o si\u0119 braterstwo broni, nie mam na my\u015bli samego NATO, co po prostu wsp\u00f3lne misje, kt\u00f3re w jego ramach przeprowadzali\u015bmy.<\/p>\n<\/div>\n Czu\u0142 pan na pocz\u0105tku wsp\u00f3\u0142pracy jaki\u015b rodzaj nieufno\u015bci wobec polskich \u017co\u0142nierzy? Przecie\u017c przez wiele dekad obydwie armie by\u0142y sobie formalnie wrogie.<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Nieufno\u015bci politycznej nie czu\u0142em, raczej sceptycyzm pod wzgl\u0119dem tego, co umiemy i jak\u0105 broni\u0105 si\u0119 pos\u0142ugujemy. Amerykanie wiedzieli, \u017ce w wi\u0119kszo\u015bci polskiego spo\u0142ecze\u0144stwa panowa\u0142a niech\u0119\u0107 wobec ZSRR, dlatego nie uwa\u017cano nas za obcych, ale za kogo\u015b kto wr\u00f3ci\u0142 do \u015bwiata Zachodu. Strzepa\u0142 z siebie ca\u0142y ten syf, kt\u00f3ry zosta\u0142 po\u00a0II wojnie \u015bwiatowej<\/a>. To raczej my mogli\u015bmy by\u0107 w stosunku do innych pa\u0144stw NATO nieufni i czeka\u0107, kiedy kolejny raz nas sprzedadz\u0105. Bo Polacy pod wzgl\u0119dem historycznym nigdy nikogo nie zdradzili.<\/p>\n<\/div>\n Nie wierzy pan, \u017ce Pakt P\u00f3\u0142nocnoatlantycki naprawi b\u0142\u0119dy przesz\u0142o\u015bci?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Nie wierz\u0119. Zupe\u0142nie wprost obawiam si\u0119, \u017ce w przysz\u0142o\u015bci mo\u017ce by\u0107 tak samo. Jeste\u015bmy za ma\u0142ym graczem, aby kto\u015b si\u0119 mia\u0142 z nami liczy\u0107 z perspektywy zaryzykowania wojny \u015bwiatowej. Dlatego w\u0142a\u015bnie, obok uprawiania dyplomacji, jako 40-milionowy nar\u00f3d powinni\u015bmy robi\u0107 wszystko, aby m\u00f3c obroni\u0107 si\u0119 samodzielnie. Przesz\u0142o\u015b\u0107 wys\u0142a\u0142a nam wystarczaj\u0105co wiele sygna\u0142\u00f3w ostrzegawczych co si\u0119 dzieje, gdy bezpiecze\u0144stwo opieramy na sile innych.<\/p>\n<\/div>\n Sta\u0142a, rotacyjna obecno\u015b\u0107 US Army w Polsce nie sprawia pana zdaniem, \u017ce poziom bezpiecze\u0144stwa wzgl\u0119dem rosyjskiej agresji wzrasta?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Obecno\u015b\u0107 o kt\u00f3rej pan wspomnia\u0142 ma wi\u0119cej wsp\u00f3lnego z robieniem biznesu, ni\u017c szykowaniem si\u0119 do wojny. Amerykanie wysy\u0142aj\u0105 swoje si\u0142y, w zamian za odkupywanie przez Polsk\u0119 ich sprz\u0119tu. M\u00f3wi\u0105c kolokwialnie: fajnie, \u017ce tutaj s\u0105, ale o jakie\u015b 70 lat za p\u00f3\u017ano. Czy mniej bezpiecznie czuj\u0105 si\u0119 Czechy, S\u0142owacja czy innej kraje NATO, w kt\u00f3rych nie ma Amerykan\u00f3w?<\/p>\n<\/div>\n F-16 w powietrzu i wyrzutnie rakiet HIMARS na l\u0105dzie nie podnosz\u0105 naszego bezpiecze\u0144stwa?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Podnosz\u0105, ale to \u017caden wi\u0119kszy sukces. Sukcesem by\u0142oby odkupienie technologii i produkowanie tego sprz\u0119tu na w\u0142asnym terenie, w\u0142asnymi si\u0142ami, co mia\u0142o si\u0119 wydarzy\u0107 cho\u0107by w przypadku HIMAR-s\u00f3w. Wystarczy przecie\u017c, \u017ce dojdzie do konfliktu, wystrzelimy zakupione od Amerykan\u00f3w pociski i co dalej? Przecie\u017c nie skonstruujemy nowych.<\/p>\n<\/div>\n NATO zosta\u0142o pokonane przez polityk\u0119?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Je\u015bli ju\u017c, to bardziej przez gospodark\u0119 albo biznes. Czym\u015b normalnym s\u0105 licytacje, kto wi\u0119cej \u0142o\u017cy na obronno\u015b\u0107 z w\u0142asnego bud\u017cetu, a jako Polska jeste\u015bmy niezwykle dumni, \u017ce osi\u0105gamy pr\u00f3g 2 proc. PKB. Tylko kto p\u00f3\u017aniej pyta, ile z tych pieni\u0119dzy zostaje w kraju, a ile trafia do rozwini\u0119tych gospodarek i wytw\u00f3rc\u00f3w? Czyj rozw\u00f3j wspieramy? NATO to obecnie pewien paradoks: biznes oparty na wojnie, bez prowadzenia wojny.<\/p>\n<\/div>\n Jak na tle reszty pa\u0144stw sojuszniczych prezentuje si\u0119 dzisiaj wsp\u00f3\u0142czesna polska armia? M\u00f3wi\u0142 pan, \u017ce pr\u00f3g wej\u015bcia do NATO by\u0142 pora\u017caj\u0105cy je\u015bli chodzi o dysproporcje. Czy dzisiaj z perspektywy dw\u00f3ch dekad nieco nadgonili\u015bmy? Gdzie widzi pan\u00a0plusy<\/a>\u00a0bycia w Pakcie?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Mimo wszystko plus\u00f3w jest wiele, bo jednak mieli\u015bmy mo\u017cliwo\u015b\u0107 \u201ddotkni\u0119cia\u201d tej technologii. Przej\u015bcia z przys\u0142owiowego ka\u0142asznikowa do karabin\u00f3w posiadaj\u0105cych szyny Picatinny, umo\u017cliwiaj\u0105cych korzystanie z nowinek technologicznych na broniach: instalowania wska\u017anik\u00f3w laserowych, celownik\u00f3w optycznych czy kolimator\u00f3w. Poza tym uczenie si\u0119 na w\u0142asnych b\u0142\u0119dach skutecznych technik i taktyk jest czasoch\u0142onne i ryzykowne, a kto\u015b, kto pokazuje ci nagle – z perspektywy jednostek specjalnych – jak walczy\u0107 na bliskich odleg\u0142o\u015bciach w miastach, wykonuje du\u017cy uk\u0142on w stosunku do jednostki GROM, kt\u00f3r\u0105 tworzy\u0142 gen. S\u0142awomir Petelicki. Amerykanie i Brytyjczycy pozwolili nam wprowadzi\u0107 swoje rozwi\u0105zania, ale wracaj\u0105c do pytania o wsp\u00f3\u0142czesna polska armi\u0119… \u015aledz\u0119 z zainteresowaniem szkolenia jakie przechodz\u0105 polscy \u017co\u0142nierze z zakresu walki w bliskim kontakcie, ochrony VIP-\u00f3w czy taktyki. W jednym z ostatnio przeprowadzonych szkole\u0144 pod nazw\u0105 \u201dSPARTAN\u201d kapitan opowiada i jest z tego dumny, \u017ce \u017co\u0142nierze podczas strzelania u\u017cywaj\u0105 replik broni ASG.<\/p>\n<\/div>\n Nie powinni?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Zacytuj\u0119 za Polsk\u0105 Zbrojn\u0105. \u201dW czasie \u2018Spartana\u2019 uczestnicy pos\u0142uguj\u0105 si\u0119 broni\u0105 ASG, w kt\u00f3rej ostr\u0105 amunicj\u0119 zast\u0119puj\u0105 plastikowe kulki. Kpt. Dembi\u0144ski wyja\u015bnia, \u017ce chodzi nie tylko o bezpiecze\u0144stwo kursant\u00f3w, lecz tak\u017ce o efektywno\u015b\u0107 szkolenia. \u2013 Wykorzystanie ostrej amunicji na tym etapie szkolenia by\u0142oby po prostu niebezpieczne. A dzi\u0119ki ASG mo\u017cemy dzia\u0142a\u0107 niemal w ka\u017cdym terenie \u2013 m\u00f3wi. Ale to nie jest jedyna przewaga tej broni. \u2013 Ka\u017cdy kursant przez pi\u0119\u0107 dni, mimo \u017ce unikamy prowadzenia ognia ci\u0105g\u0142ego, oddaje 300\u2013400 strza\u0142\u00f3w. Ca\u0142a grupa wykorzystuje wi\u0119c a\u017c 30\u201340 tysi\u0119cy sztuk amunicji. Dla por\u00f3wnania, na strzelnicy w ci\u0105gu jednego dnia \u017co\u0142nierz oddaje mniej wi\u0119cej 15 strza\u0142\u00f3w. Koszt u\u017cytej w\u00f3wczas amunicji bojowej jest por\u00f3wnywalny z kosztem amunicji wykorzystanej podczas \u2018Spartana\u2019 przez ca\u0142\u0105 kompani\u0119 \u2013 dodaje\u201d. Dla mnie taki komentarz jest zaskoczeniem.<\/p>\n<\/div>\n Dlaczego?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n \u017bo\u0142nierz, kt\u00f3rego narz\u0119dziem pracy jest karabin, by by\u0142o bezpiecznie musi u\u017cywa\u0107 zabawki? Dodatkowo w dzia\u0142aniu dynamicznym nie mo\u017ce u\u017cywa\u0107 ostrej amunicji, bo ta stanowi zagro\u017cenie? Pytam zatem jak ma walczy\u0107 w boju, je\u015bli podczas treningu u\u017cywanie ostrej amunicji jest niebezpiecznie? W armii chcia\u0142bym mie\u0107 \u017co\u0142nierzy specjalist\u00f3w, bo tylko trening na 100% jest w stanie wyszkoli\u0107 tak, by zwyci\u0119\u017ca\u0107. Druga sprawa, to chwal\u0105c si\u0119 2 proc. PKB warto by zapewni\u0107 \u017co\u0142nierzom nie tylko amunicj\u0119, ale i latarki na bro\u0144, ochraniacze na kolana i ca\u0142y ten indywidualny wojskowy sprz\u0119t, kt\u00f3rym politycy ju\u017c tak efektownie nie mog\u0105 si\u0119 chwali\u0107 jak rakietami. I mo\u017ce r\u00f3wnie\u017c zdj\u0105\u0107 kapitanowi z bark\u00f3w zmartwienie o koszt amunicji podczas szkolenia.<\/p>\n<\/div>\n M\u00f3wi\u0142 pan wcze\u015bniej, \u017ce sojusznicy pozwalali wprowadza\u0107 ich taktyki. Obce armie nie strzeg\u0142y w zazdrosny spos\u00f3b swoich metod dzia\u0142ania?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n To prawda, nie strzeg\u0142y. Mogli\u015bmy czerpa\u0107 pe\u0142nymi gar\u015bciami z ich do\u015bwiadcze\u0144, ale to wszystko wydarzy\u0142o si\u0119 dzi\u0119ki takim ludziom jak wspomniany gen. Petelicki, kt\u00f3rzy mieli wystarczaj\u0105co otwart\u0105 g\u0142ow\u0119, aby stworzy\u0107 jednostk\u0119 specjaln\u0105 tak\u0105 jak GROM. Z dnia na dzie\u0144 otrzymali\u015bmy dost\u0119p i wgl\u0105d do taktyki prowadzenia walki na dzisiejszym polu bitwy pola bitwy. W tej chwili nie musimy si\u0119 ju\u017c jednak od nikogo uczy\u0107, poniewa\u017c mamy w\u0142asne do\u015bwiadczenia, dzia\u0142aj\u0105c na zasadzie r\u00f3wnowagi i partnerstwa.<\/p>\n<\/div>\n Jaki charakter, na tle innych jednostek specjalnych \u015bwiata, ma w tej chwili GROM? Czy jest jaka\u015b nisza, w kt\u00f3rej si\u0119 specjalizuje?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Gdy kto\u015b ci\u0119\u017cko pracuje i zapieprza, a u boku ma innych ludzi, kt\u00f3rzy nie odstaj\u0105, trudno powiedzie\u0107, czym si\u0119 r\u00f3\u017cni. W \u015brodowisku jednostek specjalnych nie ma takiej licytacji – wszystko ostatecznie sprowadza si\u0119 do tego, kto ma za sob\u0105 wi\u0119cej bitew i dzia\u0142a\u0144 bojowych. A \u017co\u0142nierz jest ostatni\u0105 osob\u0105, kt\u00f3ra by do nich par\u0142a. Nie wiem, czy my w jednostce faktycznie jest jaka\u015b nisz\u0119, np. bycie najlepszymi nurkami bojowymi i nie widz\u0119 takiej sytuacji, w kt\u00f3rej trzeba by\u0142o by si\u0119 licytowa\u0107. Tam pracuj\u0105 najlepsi specjali\u015bci znaj\u0105cy swoj\u0105 warto\u015b\u0107, dzia\u0142ania bojowe to nie zawody sportowe.<\/p>\n<\/div>\n Nie chodzi przecie\u017c o licytacj\u0119, ale o stwierdzenie prostego faktu, \u017ce poszczeg\u00f3lne armie mog\u0105 mie\u0107 wi\u0119cej do\u015bwiadcze\u0144 w charakterystycznym dla ich regionu terenie dzia\u0142a\u0144. Polska pod tym wzgl\u0119dem wnosi jak\u0105\u015b warto\u015b\u0107 dodan\u0105 do Sojuszu?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Nie umiem odpowiedzie\u0107 na to pytanie, bo je\u015bli przenios\u0119 je na grunt si\u0142 specjalnych, wa\u017cniejszy od pochodzenia b\u0119dzie po prostu czynnik ludzki, czynnik sekcji i oddzia\u0142u. B\u0119d\u0105c trybem w tej maszynie patrzy si\u0119 jak walczy\u0107, wygra\u0107 i wr\u00f3ci\u0107 do domu, a nie co si\u0119 dzieje z boku i jak to robi kto\u015b inny. Wyznacznikiem skuteczno\u015bci i specjalizacji jest natomiast dopuszczenie do konkretnego rodzaju misji: my cz\u0119sto lecieli\u015bmy do tych samych zada\u0144 co Navy SEALS, Delta Force i SAS. Wtedy nikt nie kombinuje: okej, tutaj dajmy GROM, a tutaj Brytyjczyk\u00f3w, bo w tym i tym s\u0105 lepsi. Oczywi\u015bcie wiadomo, \u017ce gdy chcemy si\u0119 nauczy\u0107 walki w d\u017cungli, korzystamy z do\u015bwiadcze\u0144 \u017co\u0142nierzy z Ameryki Po\u0142udniowej. Z pustyni\u0105 oswajaj\u0105 nas armie zaznajomione z Afryk\u0105, a o walce w ekstremalnie niskich temperaturach pojedziemy do Szwed\u00f3w albo Kanadyjczyk\u00f3w. My \u017cyjemy w Europe \u015arodkowej, tu jest nasze \u015brodowisko, ale wsp\u00f3\u0142czesne pole bitwy ma ju\u017c niewiele wsp\u00f3lnego z pozycyjnym uk\u0142adem si\u0142 znanym z I wojny \u015bwiatowej. Dzisiaj ka\u017cda bitwa ostatecznie ko\u0144czy si\u0119 w mie\u015bcie, bo to jedyny spos\u00f3b np. boj\u00f3wek islamskich na zredukowanie dominacji NATO w powietrzu. Przecie\u017c nasi snajperzy s\u0105 w stanie efektywnie razi\u0107 przeciwnika z odleg\u0142o\u015bci ponad dw\u00f3ch kilometr\u00f3w. Dlatego w\u0142a\u015bnie, w XXI-wieku do\u015bwiadczenia i specjalizacje regionalne nie s\u0105 ju\u017c tak istotne, jak po prostu uniwersalnie wyszkolony cz\u0142owiek i \u017co\u0142nierz s\u0142u\u017cb specjalnych.<\/p>\n<\/div>\n W swoich ksi\u0105\u017ckach i wywiadach podkre\u015bla pan, \u017ce dobry \u017co\u0142nierz to ju\u017c nie tyle mi\u0119\u015bnie, co g\u0142owa. Ona decyduje o skuteczno\u015bci na polu walki. Komandos przysz\u0142o\u015bci to cz\u0142owiek wszechstronnie wykszta\u0142cony?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Musi taki by\u0107, przecie\u017c tego samego wymaga si\u0119 od ca\u0142ego spo\u0142ecze\u0144stwa. Pani na kasie musi umie\u0107 dobrze liczy\u0107 i zna\u0107 si\u0119 na obs\u0142udze komputera, stolarz zrobi\u0107 dobre wymiary mebli za pomoc\u0105 wysoko zaawansowanego sprz\u0119tu, mechanik zna\u0107 si\u0119 nie tylko na cz\u0119\u015bciach samochodowych, ale i na oprogramowaniu samochodu. Nikogo ju\u017c nie dziwi, \u017ce praktycznie ka\u017cdy m\u0142ody Polak ma co najmniej \u015brednie wyksztalcenie, dlaczego mieliby\u015bmy wymaga\u0107 mnie od \u017co\u0142nierza, od kt\u00f3rego zale\u017cy bezpiecze\u0144stwo pa\u0144stwa? Chcia\u0142bym, aby przeci\u0119tny szeregowy w polskiej armii by\u0142 fajnym, wykszta\u0142conym cz\u0142owiekiem, bo sam stopie\u0144 nie uczyni nikogo fachowcem. Trzeba mie\u0107 specjalist\u00f3w szeregowych i specjalist\u00f3w genera\u0142\u00f3w. Nale\u017cy zerwa\u0107 z patrzeniem na \u017co\u0142nierza przez pryzmat jego pozycji w hierarchii, a zacz\u0105\u0107 rozlicza\u0107 ze wzgl\u0119du na umiej\u0119tno\u015bci.<\/p>\n<\/div>\n Nasza armia w du\u017cej mierze jest jednak nadal skansenem, miejscem pe\u0142nym stereotyp\u00f3w i zamkni\u0119tych \u015bcie\u017cek kariery, patologii\u2026<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Tak, niestety w tym aspekcie niewiele si\u0119 zmienia. Sami potwierdzamy to przy ka\u017cdym \u015awi\u0119cie Wojska Polskiego, gdzie \u017co\u0142nierze zamiast \u015bwi\u0119towa\u0107 i mie\u0107 wolne, maszeruj\u0105 przed dow\u00f3dcami i politykami. To jakie\u015b odwr\u00f3cenie porz\u0105dk\u00f3w, uczenie uleg\u0142o\u015bci.<\/p>\n<\/div>\n A nie jest tak, \u017ce o ile jednostki specjalne mog\u0105 sobie pozwoli\u0107 na dzia\u0142ania niesztampowe, o tyle trzon armii musi by\u0107 jednak zdyscyplinowany, karny i – powiem wprost – nie filozofowa\u0107?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Co znaczy nie filozofowa\u0107? Nie mie\u0107 w\u0142asnego zdania i na \u015blepo wykonywa\u0107 polecenia prze\u0142o\u017conych? Dzisiejszy \u015bwiat ju\u017c nieco inaczej funkcjonuj\u0119. Dzisiejsze spo\u0142ecze\u0144stwo jest wykszta\u0142cone, wi\u0119c i \u017co\u0142nierze nie s\u0105 ciemn\u0105 mas\u0105. Pozw\u00f3lmy wojsku my\u015ble\u0107. Je\u017celi chcemy mie\u0107 elitarn\u0105 armi\u0119, musimy zacz\u0105\u0107 j\u0105 tworzy\u0107 od samego do\u0142u. Jednostki specjalne same planuje swoje operacje, mo\u017ce dobrze, \u017ceby te standardy w pewnym stopniu zesz\u0142y r\u00f3wnie\u017c do jednostek liniowych? R\u00f3wnajmy w g\u00f3r\u0119, a nie w d\u00f3\u0142.<\/p>\n<\/div>\n Dlaczego nie uda\u0142o si\u0119 przej\u0105\u0107 tego i wprowadzi\u0107 tego etosu w polskiej armii?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Ostatnio by\u0142 u nas wiceprezydent Mike Pence, rozmawia\u0142 i porusza\u0142 si\u0119 swobodnie mi\u0119dzy \u017co\u0142nierzami w ich bazach, zamiast dystansowa\u0107 si\u0119 i spogl\u0105da\u0107 z samych trybun. Niestety u nas nadal mocno zakorzeniona w my\u015bleniu jest u wielu dow\u00f3dc\u00f3w mentalno\u015b\u0107 postsowiecka. Przed genera\u0142em stoi si\u0119 na baczno\u015b\u0107, a ten z kolei na baczno\u015b\u0107 stoi przed politykami, wi\u0119c jak to, dow\u00f3dca ma si\u0119 liczy\u0107 ze zdaniem podw\u0142adnych?<\/p>\n<\/div>\n Ale gdy dochodzi do walki\u2026<\/strong><\/p>\n<\/div>\n A to wtedy wszyscy chc\u0105 by\u0107 r\u00f3wni. Ci ze sztabu chc\u0105 si\u0119 czu\u0107 identycznie, jak szeregowi na pierwszej linii frontu. Wr\u00f3c\u0119 do pocz\u0105tku rozmowy i pana pytania o braterstwo broni. To do\u015bwiadczenie musi by\u0107 pocz\u0105tkiem refleksji o istocie wojska. W jednostkach specjalnych, kt\u00f3re non stop stykaj\u0105 si\u0119 z wymian\u0105 ognia, ludzie ucz\u0105 si\u0119 dyskutowa\u0107, uznawa\u0107 swoje racje, ocenia\u0107 pomys\u0142y po ich skuteczno\u015bci, a nie po tym, kto je zaproponowa\u0142. Wiem, \u017ce to mo\u017ce nie jest do przeniesienia na wielkie jednostki w wielkiej armii, ale od czego\u015b trzeba zacz\u0105\u0107. W GROMIE razem jemy, razem \u015bpimy, razem pracujemy. Nie mamy podzielonej kantyny na dow\u00f3dc\u00f3w i ca\u0142\u0105 reszt\u0119.<\/p>\n<\/div>\n M\u00f3wi pan: \u201dmy\u201d. Czy GROM-owcem jest si\u0119 do ko\u0144ca \u017cycia, nawet, gdy sko\u0144czy si\u0119 s\u0142u\u017cb\u0119?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n My\u015bl\u0119, \u017ce tak. My\u015bmy tworzyli t\u0105 jednostk\u0119 i tak mocno si\u0119 z ni\u0105 uto\u017csamiamy, \u017ce sta\u0142\u0105 si\u0119 nasza. Ka\u017cdy z \u017co\u0142nierzy zostawi\u0142 w niej kawa\u0142 zdrowia, \u017cycia i wiedzy. Cieszymy si\u0119, \u017ce kolejni mog\u0105 z naszych do\u015bwiadcze\u0144 korzysta\u0107, maj\u0105c jeszcze lepszy sprz\u0119t i warunki do szkole\u0144. Taki jest GROM, a ja jestem z GROM-u do ko\u0144ca. Wierz\u0119 \u017ce moi koledzy my\u015bl\u0105 podobnie.<\/p>\n<\/div>\n Gdy widzi pan co si\u0119 dzieje obecnie politycznie wok\u00f3\u0142 polskiej armii, GROM-u, my\u015bli pan sobie, \u017ce takie s\u0105 koleje losu i nigdy nie by\u0142o inaczej, czy jednak co\u015b si\u0119 burzy, bo jest gorzej, ni\u017c by\u0142o? Czy pan sobie w og\u00f3le takie polityczno-wojskowe pytania zadaje?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Odpowiem pytaniem na pytanie: co si\u0119 takiego dzieje obecnie, co si\u0119 nie dzia\u0142o wcze\u015bniej? Kibicuj\u0119 naszemu wojsku, bo to nasz wsp\u00f3lny interes. Tu nie powinno by\u0107 polityki! M\u00f3wi si\u0119, \u017ce armia jest apolityczna, ale przecie\u017c wszystko, co jest polityczne kr\u0105\u017cy wok\u00f3\u0142 niej. Mam wra\u017cenie, \u017ce \u017co\u0142nierz jest pozbawiony praw obywatelskich. Oczywi\u015bcie mamy prawo g\u0142osu, ale nie mamy mo\u017cliwo\u015bci zak\u0142adania zwi\u0105zk\u00f3w zawodowych. Policjanci czy nauczyciele maj\u0105 prawo wyj\u015b\u0107 na ulice i domaga\u0107 si\u0119 czego\u015b od polityk\u00f3w, a \u017co\u0142nierze nie. Niech pan spr\u00f3buje g\u0142o\u015bno powiedzie\u0107, \u017ce co\u015b si\u0119 w armii nie podoba, skrytykowa\u0107 tych czy innych rz\u0105dz\u0105cych. To si\u0119 zawsze ko\u0144czy szybk\u0105 wycieczk\u0105 poza s\u0142u\u017cb\u0119.<\/p>\n<\/div>\n Wykonywanie rozkaz\u00f3w prze\u0142o\u017conych to podstawa ka\u017cdej armii.<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Tyle, \u017ce nie wszystkie s\u0105 rozs\u0105dne. Nigdy nie uczy\u0142em si\u0119 na pami\u0119\u0107 regulamin\u00f3w, ale jeden z podstawowych punkt\u00f3w g\u0142osi, rozkaz wypowiedziany przez dow\u00f3dc\u0119 podkre\u015bla bezwarunkowo\u015b\u0107 wydanego polecenia, a dopiero p\u00f3\u017aniej mo\u017ce si\u0119 od niego odwo\u0142a\u0107. Przecie\u017c wsp\u00f3\u0142czesny \u017co\u0142nierz mo\u017ce by\u0107 partnerem dla dow\u00f3dcy, bo to cz\u0119sto on bierze na siebie odpowiedzialno\u015b\u0107 za wykonanie zadania.<\/p>\n<\/div>\n Jak na przyk\u0142ad w 2007 r. podczas incydentu w Nangar Chel?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n W tej sprawie chcia\u0142by podnie\u015b\u0107 jedn\u0105 rzecz. Pod tym wzgl\u0119dem wojsko postawione jest na g\u0142owie: mamy Wojskowy s\u0105d i Prokuratur\u0119 Wojskow\u0105, ale dlaczego nie mamy wojskowego obro\u0144cy dla \u017co\u0142nierzy oskar\u017conych w tamtym zdarzeniu?<\/p>\n<\/div>\n Odby\u0142 pan dziewi\u0119\u0107 tur wyjazd\u00f3w do Iraku i Afganistanu. Mia\u0142 pan kiedy\u015b w\u0105tpliwo\u015bci czy robi dobrze, gdy pada\u0142 rozkaz?<\/strong><\/p>\n<\/div>\n Mia\u0142em w\u0105tpliwo\u015bci i nadal je mam, bo gdy patrz\u0119 na to, jak og\u00f3lnie dzia\u0142aj\u0105 politycy, jak\u0105 mam pewno\u015b\u0107, \u017ce za kilka lat kto\u015b z g\u00f3ry nie uzna, \u017ce w og\u00f3le ca\u0142y nasz wyjazd i wojna na Bliskim Wschodzie czy Kosowie, by\u0142y niepotrzebne? To troch\u0119 jak z\u00a0ustaw\u0105 dezubekizacyjn\u0105<\/a>, kt\u00f3ra przecie\u017c nie odbiera\u00a0emerytury<\/a>\u00a0jedynie SB-kom, ale r\u00f3wnie\u017c ludziom, kt\u00f3rzy dzia\u0142ali w spos\u00f3b legalny wewn\u0105trz aparatu \u00f3wczesnego pa\u0144stwa. Nie karano ich za czyny, ale za system, w kt\u00f3rym funkcjonowali. Zatem nachodz\u0105 mnie w\u0105tpliwo\u015bci kto zagwarantuje, \u017ce wszystko co robi\u0142em w Iraku zostanie uznane za potrzebne z punktu widzenia pa\u0144stwa po wieczne czasy? Nikt. \u017bo\u0142nierze cz\u0119sto o tym my\u015bl\u0105. Jak pokazuj\u0105 ostatnie wydarzenia \u017ce twarda maksyma \u201dprawo nie dzia\u0142a wstecz\u201d \u2013 nie dzia\u0142a<\/p>\n<\/div>\n