Marcin Makowski: Napisa\u0142 pan ponad roku temu, \u017ce gdy ogl\u0105da TVP Info, ma wra\u017cenie, jakby cofa\u0142 si\u0119 do epoki Gierka, a \u201enatr\u0119tna propaganda przeistacza si\u0119 w autoparodi\u0119\u201d. Co\u015b si\u0119 od tego czasu zmieni\u0142o na lepsze?<\/strong><\/p>\n

Bronis\u0142aw Wildstein:<\/strong>\u00a0Prosz\u0119 mnie zwolni\u0107 z tej odpowiedzi. Robi\u0119 programy w tej telewizji, wi\u0119c g\u0142upio mi odpowiada\u0107. A jaka jest TVP Info, ka\u017cdy widzi. Zmiany, kt\u00f3re dostrzegam, nie s\u0105 wystarczaj\u0105ce.<\/p>\n

Co w takim razie sk\u0142ania pana ku temu, aby pracowa\u0107 w medium, kt\u00f3re pan krytykuje?<\/strong><\/p>\n

Po pierwsze, telewizja ma r\u00f3\u017cne aspekty. Je\u015bli jestem krytyczny wobec jednych, to niekoniecznie wobec drugich. Je\u017celi robi\u0119 programy, to po to, aby robi\u0107 je jak najlepiej. Gdybym mia\u0142 pracowa\u0107 tylko w mediach, co do kt\u00f3rych nie mam zastrze\u017ce\u0144, nigdy bym niczego nie nakr\u0119ci\u0142 ani nie opublikowa\u0142.<\/p>\n

Jakie w takim razie aspekty Telewizji Polskiej uwa\u017ca pan za plusy i jej mocne strony?<\/strong><\/p>\n

Na TVP dzisiaj trzeba spojrze\u0107 w szerszym kontek\u015bcie. Gdy wskazywa\u0142em w 2017 na jej propagandow\u0105 funkcj\u0119, to nie znaczy, \u017ce ona nie by\u0142a taka za poprzednich ekip. Dla mnie w tej chwili telewizja publiczna jest gwarantem pluralizmu, dlatego, \u017ce po drugiej stronie mamy do czynienia z w miar\u0119 zwartym blokiem uk\u0142adu medialnego III RP wymierzonym w obecn\u0105 w\u0142adz\u0119. Oni nie licz\u0105 si\u0119 z \u017cadnymi zasadami, a m\u00f3wi\u0119 o TVN24, \u201eGazecie Wyborczej\u201d, \u201eNewsweeku\u201d, \u201eTOK FM\u201d ale r\u00f3wnie\u017c o innych, mniej widocznych na tym froncie mediach, kt\u00f3rych dziennikarze nauczyli si\u0119 pewnej jedynie s\u0142usznej perspektywy i zostali wpisani w pewien uk\u0142ad \u015brodowiskowy i \u015bwiatopogl\u0105dowy i przy ka\u017cdej okazji daj\u0105 temu wyraz. Zasadnicza zmiana na plus, kt\u00f3ra nast\u0105pi\u0142a dzi\u0119ki TVP, to umo\u017cliwienie widzowi dotarcia do innej perspektywy. \u015amiem twierdzi\u0107, \u017ce du\u017co bli\u017cszej rzeczywisto\u015bci, ni\u017c to, co prezentuj\u0105 tamte redakcje. Mimo to na Woronicza r\u00f3wnie\u017c pojawiaj\u0105 si\u0119 wspomniane skrzywienia propagandowe, ale wywo\u0142ane s\u0105 one sytuacj\u0105 ostrej polaryzacji w mediach i polityce. Niekt\u00f3rzy bezwzgl\u0119dnie i konsekwentnie krytykuj\u0105 obecny stan rzeczy, inni natomiast pr\u00f3buj\u0105 go broni\u0107 – jak to bywa w tego typu starciach – r\u00f3wnie\u017c wykraczaj\u0105c poza standardy. Tak ju\u017c jest we wszelkich wojnach ideowych i propagandowych, \u017ce przeciwnik narzuca metody walki i j\u0119zyk. Nie jestem z tego powodu szcz\u0119\u015bliwy, ale tak ju\u017c bywa.<\/p>\n

Nie ma pan jednak wra\u017cenia, \u017ce to t\u0142umaczenie w stylu \u201emo\u017ce robimy co\u015b nie tak, ale oni zacz\u0119li\u201d?<\/strong><\/p>\n

Pan nie rozumie tego, co ja m\u00f3wi\u0119, dlatego b\u0119d\u0119 musia\u0142 powt\u00f3rzy\u0107. To nie jest zabawa w piaskownicy, to opis rzeczywisto\u015bci. To wprawdzie wa\u017cne, \u201ekto zacz\u0105\u0142\u201d, ale ja nie o tym m\u00f3wi\u0119, tylko opisuj\u0119, jak sytuacja wygl\u0105da. Mamy do czynienia ze zwartym frontem propagandy antyrz\u0105dowej, wymierzonym w demokratycznie wybrane w\u0142adze, kt\u00f3ry nie liczy si\u0119 z \u017cadnymi faktami. Czy to jest jasno wyra\u017cone? Czy ja m\u00f3wi\u0119, kto zacz\u0105\u0142, czy opisuj\u0119 pewne zjawiska? Dlatego proponuj\u0119, aby\u015bmy trzymali si\u0119 tego, co m\u00f3wi\u0119.<\/p>\n

Ale ja nie m\u00f3wi\u0119, \u017ce\u2026<\/strong><\/p>\n

Pan pozwoli, \u017ce b\u0119d\u0119 odpowiada\u0142 jak uznam za stosowne.<\/p>\n

Czy ja panu dyktuj\u0119, jak ma pan odpowiada\u0107? Nie rozumiem, dlaczego podchodzi pan do tej rozmowy z takiej pozycji, jakby musia\u0142 mnie pan czego\u015b naucza\u0107. Ja zadaj\u0119 pytania i wys\u0142uchuj\u0119 odpowiedzi; pan mi nie musi m\u00f3wi\u0107 jak jest, bo to wida\u0107. Chcia\u0142bym pozna\u0107 pa\u0144sk\u0105 ocen\u0119 rzeczywisto\u015bci.<\/strong><\/p>\n

Je\u017celi pan widzi, jak jest, nie rozumiem, po co mi pan zadaje pytanie?<\/p>\n

Pytanie zada\u0142em po to, aby us\u0142ysze\u0107 z pana ust ocen\u0119 zjawiska\u2026<\/strong><\/p>\n

No to ja oceni\u0142em zjawiska, a pan zacz\u0105\u0142 mnie poucza\u0107!<\/p>\n

M\u00f3wi pan o tym, \u017ce jeste\u015bmy w sytuacji ostrej polaryzacji \u017cycia publicznego – to chyba ka\u017cdy na co dzie\u0144 widzi. Faktycznie, na jedn\u0105 propagand\u0119 odpowiada si\u0119 drug\u0105, ale ja si\u0119 zastanawiam, jak z perspektywy pa\u0144skiego do\u015bwiadczenia – cz\u0142owieka, kt\u00f3ry zjad\u0142 z\u0119by na mediach i wiele widzia\u0142 – czy uwa\u017ca pan, \u017ce to jest stan, kt\u00f3ry powinni\u015bmy zaakceptowa\u0107 i przej\u015b\u0107 nad nim do porz\u0105dku dziennego, a mo\u017ce stara\u0107 si\u0119 jednak co\u015b zmieni\u0107? To mnie interesuje, kiedy pytam jako m\u0142ody dziennikarz starszego i do\u015bwiadczonego dziennikarza. Czy pan uwa\u017ca, \u017ce co\u015b mo\u017cemy zmieni\u0107 na lepsze? To jest dla mnie kluczowa sprawa.<\/strong><\/p>\n

Ot\u00f3\u017c ja panu powiedzia\u0142em, \u017ce nie jestem wcale zadowolony z tego stanu rzeczy, ale z drugiej strony w tej chwili trudno wyobrazi\u0107 sobie zmian\u0119 na lepsze. To dotyczy nie tylko Polski, ale r\u00f3wnie\u017c globalnej konfrontacji, z kt\u00f3r\u0105 mamy do czynienia, gdzie media odgrywaj\u0105 rol\u0119 uczestnika walki politycznej, du\u017co bardziej ni\u017c obserwatora, kt\u00f3rym powinny by\u0107. Poniewa\u017c nie s\u0105 obserwatorem, to z drugiej strony \u00a0te mniejszo\u015bciowe media, kt\u00f3re nie akceptuj\u0105 status quo, musz\u0105 podj\u0105\u0107 ich krytyk\u0119, co w efekcie przeistacza si\u0119 w medialn\u0105 wojn\u0119 i tak si\u0119 zawsze dzieje. M\u00f3wi\u0119 o uniwersalnym mechanizmie spo\u0142ecznym. Poza tym, \u201ekto zacz\u0105\u0142\u201d – u\u017cywaj\u0105c pa\u0144skiego sformu\u0142owania – jest bardzo istotne. Media III RP, s\u0105 elementem jej oligarchicznego uk\u0142adu, czyli w\u0142adzy nielicznych we w\u0142asnym interesie. Do niedawna prawie wszystkie o\u015brodki opiniotw\u00f3rcze znajdowa\u0142y si\u0119 po jednej stronie, w jednych r\u0119kach \u2013 narzucaj\u0105c bardzo okre\u015blon\u0105 narracj\u0119. W tej chwili mamy bez por\u00f3wnania lepiej, bo wprawdzie narzekamy na ostro\u015b\u0107 tej walki, ale dzi\u0119ki niej mo\u017cemy widzie\u0107 r\u00f3\u017cne strony sporu. Nawet, je\u017celi w zdeformowanym obrazie, ale przynajmniej je widzimy. Bardzo d\u0142ugo nie by\u0142o takiej mo\u017cliwo\u015bci. G\u0142osy krytyczne prawie nie przenika\u0142y przez zwarty uk\u0142ad dominuj\u0105cych medi\u00f3w.<\/p>\n

Zgadzam si\u0119 z tym, \u017ce r\u00f3wnowaga by\u0142a zaburzona. M\u00f3wi pan jednak o pluralizmie, wynikaj\u0105cym z konfrontacji dw\u00f3ch punkt\u00f3w widzenia. Czy my\u015bli pan, \u017ce on jest widoczny r\u00f3wnie\u017c dla przeci\u0119tnego odbiorcy medi\u00f3w? Gdy ogl\u0105da si\u0119 tylko TVN, albo tylko TVP – odcieni szaro\u015bci nie wida\u0107. Tymczasem jak pokazuj\u0105 statystyki, w taki spos\u00f3b post\u0119puje wi\u0119kszo\u015b\u0107 widz\u00f3w. Oni nie ogl\u0105daj\u0105 \u201eFakt\u00f3w\u201d i \u201eWiadomo\u015bci\u201d, aby dokona\u0107 krytycznej analizy obydwu program\u00f3w, a nast\u0119pnie wyci\u0105gn\u0105\u0107 wnioski.<\/strong><\/p>\n

Oczywi\u015bcie zwykle ludzie sobie takiego trudu nie zadaj\u0105, ale maj\u0105 tak\u0105 mo\u017cliwo\u015b\u0107. Przecie\u017c wszyscy Polacy wiedz\u0105 o panuj\u0105cym napi\u0119ciu, a nast\u0119pnie wybieraj\u0105 stron\u0119. Zwykle nie konfrontuj\u0105 tego z g\u0142osami przeciwnik\u00f3w. Ale maj\u0105 t\u0119 mo\u017cliwo\u015b\u0107 – to jest zasadnicza rzecz. Wcze\u015bniej praktycznie jej nie by\u0142o. Nic nie poradzimy, \u017ce w chwilach konfliktu i polaryzacji przegrywa ch\u0142odna analiza. Zreszt\u0105 nie jest tak, \u017ce gdy istnieje polaryzacja, racje s\u0105 r\u00f3wno podzielone. Prawda nigdy nie le\u017cy po \u015brodku, tylko le\u017cy tam, gdzie le\u017cy.<\/p>\n

Jak pan w takim razie ocenia sytuacj\u0119 Polsatu i \u201eWydarze\u0144\u201d, kt\u00f3re staraj\u0105 si\u0119 stroni\u0107 od zaanga\u017cowania ideowego, stopniowo zyskuj\u0105c widz\u00f3w. Mo\u017ce konflikt zaczyna cz\u0119\u015b\u0107 odbiorc\u00f3w m\u0119czy\u0107 i nie jeste\u015bmy na niego skazani?<\/strong><\/p>\n

Rzeczywi\u015bcie Polsat od pewnego czasu jest troch\u0119 inny, ni\u017c reszta rynku. On te\u017c zacz\u0105\u0142 si\u0119 stopniowo zmienia\u0107, bo wcze\u015bniej by\u0142 jakim\u015b s\u0142abym echem TVN-u. Mo\u017ce nie tak ostrym, ale z identycznymi tezami. Obecnie Polsat stara si\u0119 dystansowa\u0107 i widz\u0119 pozytywne zmiany w tej telewizji. By\u0107 mo\u017ce b\u0119dzie tak, \u017ce cz\u0119\u015b\u0107 ludzi b\u0119dzie stamt\u0105d czerpa\u0142a informacje? Nie \u0142ud\u017amy si\u0119 jednak za bardzo, dzisiaj ca\u0142e media ulegaj\u0105 zasadniczej transformacji i staj\u0105 elementem walki politycznej, a nie jej obserwatorem.<\/p>\n

Idziemy w kierunku CNN i FOX News, czyli duopolu medialnego, z w\u0142asnymi afiliacjami politycznymi i osobnym gronem komentator\u00f3w?<\/strong><\/p>\n

To zr\u00f3wnanie ze sob\u0105 obu stron konfliktu jest tylko do pewnego stopnia prawdziwe w odniesieniu do Ameryki czy naszego kraju. Nadal wi\u0119kszo\u015b\u0107 medi\u00f3w w Stanach czy Polsce prezentuje \u015bwiatopogl\u0105d liberalny, ale i tak jest to sytuacja niepor\u00f3wnywalnie lepsza ni\u017c w Europie Zachodniej, gdzie lewica i libera\u0142owie maj\u0105 w\u0142a\u015bciwie monopol, co najlepiej wida\u0107 na przyk\u0142adzie opisywania polskiej polityki. Gdzie\u015b w t\u0119 przestrze\u0144 wchodz\u0105 dzisiaj r\u00f3wnie\u017c media spo\u0142eczno\u015bciowe, oferuj\u0105ce enklawy wolno\u015bci s\u0142owa, ale nie \u0142ud\u017amy si\u0119, \u017ce to ma tylko dobre strony. Na Twitterze i Facebooku ludzie wypowiadaj\u0105 si\u0119 g\u0142\u00f3wnie po to, aby atakowa\u0107 swoich przeciwnik\u00f3w, nie licz\u0105c si\u0119 z warsztatem i zasadami. Oni przychodz\u0105, aby powiedzie\u0107 co im na \u017co\u0142\u0105dku le\u017cy, zmieniaj\u0105c przy tym tradycyjne media, kt\u00f3re jeszcze bardziej staj\u0105 si\u0119 uczestnikiem walki.<\/p>\n

Taki pana zdaniem b\u0119dzie dziennikarz przysz\u0142o\u015bci? Troch\u0119 bloger, troch\u0119 starej szko\u0142y pisania, zawsze online – uzbrojony po z\u0119by w ci\u0119te riposty i zapisany do jednego z politycznych plemion?<\/strong><\/p>\n

Je\u015bli chodzi o przysz\u0142o\u015b\u0107, to wiem tylko tyle, \u017ce na pewno b\u0119dzie inna ni\u017c nam si\u0119 wydaje. Natomiast jedna rzecz, co do kt\u00f3rej jestem przekonany, to \u015bmier\u0107 starych medi\u00f3w. Umieraj\u0105 media papierowe – cho\u0107 nadal maj\u0105 swoj\u0105 nisz\u0119, ale trudno j\u0105 nawet por\u00f3wna\u0107 z czasami \u015bwietno\u015bci. Nic dziwnego, \u017ce w takiej sytuacji nie tylko pod wzgl\u0119dem politycznym, ale r\u00f3wnie\u017c egzystencjonalnym, walka si\u0119 zaostrza. Kiedy\u015b media by\u0142y po prostu silniejsze i bardziej dba\u0142y o presti\u017c. Teraz presti\u017c zmieni\u0142 si\u0119 na afiliacj\u0119 do grupy swoich – ma si\u0119 presti\u017c u swoich. W zwi\u0105zku z tym cz\u0142owiek przestaje si\u0119 przejmowa\u0107 standardami, bo \u201eswoi\u201d nie oczekuj\u0105 standard\u00f3w tylko silniejszego przy\u0142o\u017cenia przeciwnikowi. By\u0107 mo\u017ce przesadzam, ale my\u015bl\u0119, \u017ce nieznacznie. Je\u017celi pr\u00f3bujemy przy tym wszystkim broni\u0107 pewnych zasad, to dobrze, ale w obecnym momencie kijem Wis\u0142y si\u0119 nie cofnie. Nie wiem, czy kiedykolwiek b\u0119dzie to mo\u017cliwe, je\u015bli we\u017amiemy pod uwag\u0119, \u017ce wed\u0142ug wszelkich bada\u0144 statystycznych, dotycz\u0105cych preferencji politycznych i \u015bwiatopogl\u0105dowych ludzi medi\u00f3w, istnieje ogromne przesuni\u0119cie w kierunku liberalnym. Przecie\u017c ci dziennikarze wiedz\u0105, \u017ce maj\u0105 pogl\u0105dy inne ni\u017c og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa, ale w swojej najlepsze wierze wyci\u0105gaj\u0105 z tego wnioski, \u017ce maj\u0105 ten og\u00f3\u0142 ludno\u015bci podci\u0105gn\u0105\u0107 i upodobni\u0107 do siebie, traktuj\u0105c go niezwykle paternalistycznie. Takie dzia\u0142anie radykalnie odbiega od klasycznej funkcji medi\u00f3w.<\/p>\n

Gdzie\u015b w tym pejza\u017cu dziennikarstwa, kt\u00f3ry pan kre\u015bli, jest coraz wyra\u017aniej wyodr\u0119bniaj\u0105ca si\u0119 grupa os\u00f3b, okre\u015blaj\u0105cych swoje pogl\u0105dy mianem symetryzmu. Dla jednych to obelga, dla innych oznaka obiektywizmu. A dla pana?<\/strong><\/p>\n

Powiem szczerze, \u017ce samo okre\u015blenie \u201esymetryzm\u201d budzi we mnie spore w\u0105tpliwo\u015bci. To jest okre\u015blenie przestrzenne, tj. \u201eja si\u0119 sytuuj\u0119 pomi\u0119dzy dwoma narracjami\u201d. Nie jest zatem symetryzm odniesieniem do prawdy i rzeczywi\u015bci tak\u0105, jak jest, ale odniesieniem do walcz\u0105cych stron. Skoro powiedzieli\u015bmy sobie, \u017ce prawda zwykle nie le\u017cy po \u015brodku, znaczy to, \u017ce zazwyczaj kto\u015b ma wi\u0119ksz\u0105, a kto\u015b mniejsz\u0105 racj\u0119 w debacie. Znam ludzi, kt\u00f3rzy koniecznie chc\u0105, aby uzna\u0107 ich za niezale\u017cnych, a niezale\u017cno\u015b\u0107 polega dla nich na tym, \u017ce ustawiaj\u0105 si\u0119 zawsze idealnie pomi\u0119dzy \u201eplemionami\u201d. Nie chodzi mi tutaj bro\u0144 Bo\u017ce, \u017ce nagle wszyscy musz\u0105 si\u0119 afiliowa\u0107, ale s\u0105dz\u0119, \u017ce nie zawsze ten dystans jest mo\u017cliwy i po\u017c\u0105dany – czasami trzeba zaj\u0105\u0107 wyraziste stanowisko, nawet za cen\u0119 otrzymania etykietki prawicowego, albo lewicowego dziennikarza.<\/p>\n

Wielu dziennikarzy, okre\u015blanych jako konserwatywni, szukaj\u0105 alternatywnej drogi. Piotr Zaremba, \u0141ukasz Warzecha, Piotr Skwieci\u0144ski, coraz krytyczniej postrzegaj\u0105 obecn\u0105 rzeczywisto\u015b\u0107, niekiedy otwarcie krytykuj\u0105c koleg\u00f3w wi\u0105\u017c\u0105cych swoje kariery z obozem w\u0142adzy. Czy pana zdaniem prawica zda\u0142a egzamin z jedno\u015bci, gdy znalaz\u0142a si\u0119 w mainstreamie?<\/strong><\/p>\n

Ja w og\u00f3le nie wiem, czy polska prawica jest jednorodna, i czy istnieje \u201ejedna prawica\u201d. Ona by\u0142a jednorodna w tym sensie, \u017ce protestowa\u0142a przeciwko porz\u0105dkom III RP, ale znacznie si\u0119 r\u00f3\u017cni\u0142a w kwestiach szczeg\u00f3\u0142owych. Pyta pan, czy \u201ekariery\u201d i pojawiaj\u0105ce si\u0119 \u015brodki mog\u0105 nas podzieli\u0107. Na pewno co\u015b w tym jest, gdy konkurencja pojawia si\u0119 teoretycznie po tej samej stronie. Prawica nie jest r\u00f3wnie\u017c jedynym dysponentem w\u0142adzy, poniewa\u017c w\u0142adzy w obecnych czasach nie mo\u017cna rozumie\u0107 jedynie politycznie. Istnieje w Polsce wiele silnych o\u015brodk\u00f3w wp\u0142ywu pozapolitycznych i niewybieralnych, np. pot\u0119\u017cny biznes, korporacje prawnicze, uniwersytety, koncerny medialne. To wszystko w naszym pejza\u017cu stanowi w\u0142adz\u0119. M\u00f3wi\u0119 to wszystko po to, aby uzmys\u0142owi\u0107 niekt\u00f3rym, \u017ce fakt zdobycia przez prawic\u0119 w\u0142adzy politycznej, wcale nie oznacza, \u017ce ona dominuje we wszystkich przestrzeniach \u017cycia spo\u0142ecznego. Wystarczy popatrze\u0107 na gazety i telewizje. Przecie\u017c tam ci\u0105gle – o czym rozmawiali\u015bmy – przewag\u0119 maj\u0105 przeciwnicy obecnej w\u0142adzy. W innych o\u015brodkach opiniotw\u00f3rczych ten przechy\u0142 jest jeszcze widoczniejszy. W zwi\u0105zku z tym stwierdzenia, \u017ce jedni maj\u0105 lepiej, bo s\u0105 \u201eu koryta\u201d, a drudzy to biedna i uciemi\u0119\u017cona opozycja, nie oddaje z\u0142o\u017cono\u015bci problemu. Rozumiem jednak dziennikarzy zdegustowanych stanem napi\u0119cia spo\u0142ecznego, kt\u00f3rych pan wspomnia\u0142.<\/p>\n

Bo widzi pan, czasami to wygl\u0105da tak, jakby pomi\u0119dzy Tomaszem Sakiewiczem a bra\u0107mi Karnowskimi panowa\u0142 wi\u0119kszy ch\u0142\u00f3d, ni\u017c pomi\u0119dzy – dajmy na to – Tomaszem Lisem a Adamem Michnikiem.<\/strong><\/p>\n

Powtarzam, sama konkurencja mi\u0119dzy prywatnymi, prawicowymi mediami nie jest niczym z\u0142ym. Je\u015bli dochodzi jednak do sytuacji dwuznacznych, wielokrotnie krytykowa\u0142em podobne zachowania. Ciekawa jest jednak ta \u201ejedno\u015b\u0107 interesu\u201d drugiej strony. To mnie bardziej gorszy ni\u017c naturalne napi\u0119cia obecne w ka\u017cdym biznesie, a jednym z nich s\u0105 przecie\u017c media.<\/p>\n

Czy zdarzy\u0142o si\u0119 panu przez ten czas na kim\u015b mocno zawie\u015b\u0107? Jakie\u015b przyja\u017anie ucierpia\u0142y, stary znajomy rozczarowa\u0142? Czy r\u00f3wnie\u017c na przestrzeni ludzkiej, odczuwa pan negatywne skutki polaryzacji politycznej?<\/strong><\/p>\n

Jak ma si\u0119 tyle lat co ja, doskonale si\u0119 wie, \u017ce cz\u0142owiek zawsze b\u0119dzie konfrontowany z rozczarowaniami. To jest co\u015b tak oczywistego jak \u017cycie. Dobrze wiem, \u017ce to nie jest tak, \u017ce cz\u0142owiek rodzi si\u0119 odporny na pokusy, a ludzie kt\u00f3rych si\u0119 zna, w ka\u017cdej sytuacji pozostan\u0105 takimi, jak ich zapami\u0119tali\u015bmy. Mo\u017ce si\u0119 okaza\u0107, \u017ce wobec pokus si\u0119 \u0142ami\u0105. Tak ju\u017c niestety jest z tym gatunkiem, do kt\u00f3rego nale\u017cymy.<\/p>\n

Nie lubi pan m\u00f3wi\u0107 o przysz\u0142o\u015bci, ale na koniec chcia\u0142em pana nam\u00f3wi\u0107 na tak\u0105 refleksj\u0119\u2026 grupa dziennikarzy opozycyjnych, cz\u0119sto mocno radykalnych, zupe\u0142nie wprost nawo\u0142uje do tzw. \u201edepisyzacji\u201d medi\u00f3w. W tym scenariuszu, gdy koalicja PO-Nowoczesna wygra wybory \u201enie b\u0119dzie lito\u015bci dla zdrajc\u00f3w\u201d. Obawia si\u0119 pan wojny domowej w \u015brodowisku?<\/strong><\/p>\n

Jaki\u015b stopie\u0144 wzajemnej wrogo\u015bci obecny by\u0142 zawsze. To co jest dzisiaj nowe, to stopie\u0144 bezczelno\u015bci w m\u00f3wieniu o tym. Przecie\u017c to s\u0105 jawne gro\u017aby pod adresem przeciwnika. Dziennikarze z \u201etotalnej opozycji\u201d strasz\u0105 swoich \u201ekoleg\u00f3w\u201d, \u017ce jak si\u0119 nie wycofaj\u0105, dostan\u0105 po uszach. W rzeczywisto\u015bci ten proces funkcjonowa\u0142 ca\u0142y czas. Po wyborach w 2007 roku z medi\u00f3w publicznych wyci\u0119to wszystkich dziennikarzy, kt\u00f3rzy byli chocia\u017c odrobin\u0119 krytyczni wobec w\u0142adzy PO. Wcze\u015bniej w mediach publicznych w\u0142a\u015bciwie ich nie by\u0142o, musieli budowa\u0107 w\u0142asne i jednocze\u015bnie znosi\u0107 nieustann\u0105 nagonk\u0119. To jest dla mnie norma III RP, ale jeszcze nie widzia\u0142em, aby kto\u015b wyg\u0142asza\u0142 j\u0105 tak wprost, jak teraz. \u201eKoniec z hipokryzj\u0105\u201d – m\u00f3wi\u0105 nam typki z Towarzystwa Dziennikarskiego. A hipokryzja to jest \u201eho\u0142d, kt\u00f3ry wyst\u0119pek sk\u0142ada cnocie\u201d. Je\u015bli ju\u017c przestaje si\u0119 go sk\u0142ada\u0107 i m\u00f3wi ostentacyjne, to wynik pewnej desperacji. Nie wynika ona z tego, \u017ce ci ludzie nie b\u0119d\u0105 mieli gdzie publikowa\u0107 i strac\u0105 swoje media. Oni utracili monopol i chc\u0105 go zaciekle odzyska\u0107. Specjalnie nie boj\u0119 si\u0119 ich gr\u00f3\u017ab, bo s\u0142ysza\u0142em nie takie pod swoim adresem za czas\u00f3w komuny, natomiast to jest signum temporis. Warto patrze\u0107 i zapami\u0119ta\u0107. Ich g\u0142osy powinny by\u0107 zwa\u017cone, policzone i zapisane.<\/p>\n

Mane, tekel, fares. Biblijnie nam si\u0119 zrobi\u0142o, a mo\u017ce i czasy te\u017c biblijne. Oko za oko, z\u0105b za z\u0105b, czy jednak troch\u0119 optymizmu na koniec?<\/strong><\/p>\n

(\u015bmiech) Co to znaczy \u201eoptymizmu\u201d? Na razie jeszcze dos\u0142ownie nie skaczemy sobie do garde\u0142. Najwy\u017cej mo\u017cna straci\u0107 prac\u0119, ewentualnie trafi\u0107 do wi\u0119zienia, ale chyba z oczyma i z\u0119bami. Nie mam jednak z\u0142udze\u0144, \u017ce ta wojna b\u0119dzie trwa\u0142a, gdy\u017c jest to starcie globalne – moment prze\u0142omu. Jestem pewny, \u017ce porz\u0105dek po Maastricht, albo jeszcze g\u0142\u0119biej – liberalno-lewicowy, kt\u00f3ry zdominowa\u0142 Zach\u00f3d ju\u017c od do\u015b\u0107 dawna, ko\u0144czy si\u0119 i za\u0142amuje. Oligarchia tego ustroju, kt\u00f3ra wydawa\u0142a si\u0119 mie\u0107 mandat na rz\u0105dzenie wieczne, bo nast\u0105pi\u0142 \u201ekoniec historii\u201d, powoli chyli si\u0119 ku upadkowi. To oczywi\u015bcie proces, kt\u00f3ry trwa\u0142 b\u0119dzie lata. Nie wiemy jednak, co b\u0119dzie dalej. Dziennikarze, kt\u00f3rzy s\u0105 elementem dominuj\u0105cej oligarchii b\u0119d\u0105 broni\u0107 tego status quo ze wszystkich si\u0142 i nie licz\u0105c si\u0119 z niczym. Trzeba si\u0119 z tym pogodzi\u0107. To perspektywa na nadchodz\u0105ce lata.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Marcin Makowski: Napisa\u0142 pan ponad roku temu, \u017ce gdy ogl\u0105da TVP Info, ma wra\u017cenie, jakby cofa\u0142 si\u0119 do epoki Gierka, a \u201enatr\u0119tna propaganda przeistacza si\u0119 w autoparodi\u0119\u201d. Co\u015b si\u0119 od tego czasu zmieni\u0142o na lepsze? Bronis\u0142aw Wildstein:\u00a0Prosz\u0119 mnie zwolni\u0107 z tej odpowiedzi. Robi\u0119 programy w tej telewizji, wi\u0119c g\u0142upio mi odpowiada\u0107. A jaka jest TVP Info, ka\u017cdy widzi. Zmiany, kt\u00f3re dostrzegam, nie s\u0105 wystarczaj\u0105ce. Co w takim razie sk\u0142ania pana ku temu, aby pracowa\u0107 w medium, kt\u00f3re pan krytykuje? Po pierwsze, telewizja ma r\u00f3\u017cne aspekty. Je\u015bli jestem krytyczny wobec jednych, to niekoniecznie wobec drugich. Je\u017celi robi\u0119 programy, to po to, aby robi\u0107 je jak najlepiej. Gdybym mia\u0142 pracowa\u0107 tylko w mediach, co do kt\u00f3rych nie mam zastrze\u017ce\u0144, nigdy bym niczego nie nakr\u0119ci\u0142 ani nie opublikowa\u0142. Jakie w takim razie aspekty Telewizji Polskiej uwa\u017ca pan za plusy i jej mocne strony?…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1879,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[256,31,257],"tags":[613,252,17],"class_list":["post-1878","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-polityka","category-publicystyka","category-wywiad","tag-bronislaw-wildstein","tag-dziennikarstwo","tag-media-2"],"yoast_head":"\n