Dzi\u0119ki najnowszym odkryciom nauki \u017cyjemy w prze\u015bwiadczeniu, \u017ce Ziemia nie ma ju\u017c przed nami tajemnic. Odwr\u00f3cili\u015bmy wzrok od tego, co blisko, aby wys\u0142a\u0107 ludzi na Ksi\u0119\u017cyc, \u0142aziki na Marsa, a sondy w najodleglejsze rejony Uk\u0142adu S\u0142onecznego. Tymczasem prawdziw\u0105 zagadk\u0105 nadal pozostaj\u0105 g\u0142\u0119bie oceanu. Naukowcy, kt\u00f3rzy dzi\u0119ki specjalnej aparaturze ws\u0142uchuj\u0105 si\u0119 w ich „brzmienie”, od kilkunastu lat donosz\u0105 o niepokoj\u0105cych d\u017awi\u0119kach, kt\u00f3rych nikt nie potrafi wyja\u015bni\u0107.<\/strong><\/p>\n

„Uszy zimnej wojny”<\/strong><\/p>\n

Kiedy my\u015blimy o dnie oceanu, do g\u0142owy zazwyczaj przychodzi nam obraz przypominaj\u0105cy kosmiczn\u0105 pr\u00f3\u017cni\u0119. Mrok i przera\u017aliwa cisza. Tymczasem, wbrew pozorom, nawet najwi\u0119ksze g\u0142\u0119bie pe\u0142ne s\u0105 d\u017awi\u0119k\u00f3w: statki, wieloryby, \u0142odzie podwodne, ruchy p\u0142yt tektonicznych – to tylko niekt\u00f3re element wchodz\u0105ce w sk\u0142ad charakterystycznej kakofonii. Badania tej akustyki pozwoli\u0142y naukowcom na \u015bledzenie migracji orek, ustalanie punkt\u00f3w oceanicznych trz\u0119sie\u0144 ziemi, erupcji wulkan\u00f3w, a nawet mierzenia temperatury podwodnych pr\u0105d\u00f3w. Mimo tego, co jaki\u015b czas aparatura rejestruje d\u017awi\u0119ki, kt\u00f3re nie przestaj\u0105 zaskakiwa\u0107 badaczy na ca\u0142ym \u015bwiecie. S\u0105 one zazwyczaj bardzo g\u0142o\u015bne, ale nadawane na niskich cz\u0119stotliwo\u015bciach i roz\u0142o\u017cone w czasie, dlatego trzeba odtwarza\u0107 je w przyspieszeniu, aby by\u0142y s\u0142yszalne przez ludzkie ucho. Niekt\u00f3re trwaj\u0105 kilka minut, podczas gdy inne dochodz\u0105 z nieznanych region\u00f3w nieprzerwanie od wielu lat. Nikt z ca\u0142\u0105 pewno\u015bci\u0105 nie potrafi stwierdzi\u0107, co generuje spektrum niezidentyfikowanych odg\u0142os\u00f3w, ale podejrzenia padaj\u0105 na wulkany, p\u0119kaj\u0105ce g\u00f3ry lodowe a nawet na\u2026 monstrualnych rozmiar\u00f3w o\u015bmiornice.<\/p>\n

Co ciekawe, system, kt\u00f3ry wychwytuje wszystkie sygna\u0142y to militarny relikt poprzedniej epoki. W latach 60. ameryka\u0144ska marynarka wojenna rozmie\u015bci\u0142a zestaw bardzo czu\u0142ych, podwodnych hydrofon\u00f3w, kt\u00f3re niemal dok\u0142adnie otacza\u0142y wybrze\u017ca Stan\u00f3w Zjednoczonych. Projekt znany jako SOSUS – skr\u00f3t od Sound Surveillance System – pomy\u015blany zosta\u0142 jako „podwodne uszy”, kt\u00f3re mia\u0142y za zadanie \u015bledzenie ruch\u00f3w atomowych okr\u0119t\u00f3w podwodnych Zwi\u0105zku Radzieckiego. Koniec zimnej wojny oraz rozw\u00f3j bardziej zaawansowanych metod szpiegowskich sprawi\u0142, \u017ce w 1991 roku SOSUS zacz\u0105\u0142 by\u0107 dost\u0119pny r\u00f3wnie\u017c dla cywilnych naukowc\u00f3w. Stacje nas\u0142uchowe, z kt\u00f3rych korzysta si\u0119 po dzi\u015b dzie\u0144, umieszczone s\u0105 niemal na samym dnie oceanu, w miejscu, w kt\u00f3rym d\u017awi\u0119k mo\u017ce podr\u00f3\u017cowa\u0107 przez tysi\u0105ce kilometr\u00f3w. Dzieje si\u0119 tak dlatego, \u017ce setki metr\u00f3w pod powierzchni\u0105 fale d\u017awi\u0119kowe zostaj\u0105 uwi\u0119zione w warstwie wody zwanej SOFAR (Sound Fixing and Ranging Channel), albo po prostu kana\u0142em niskich cz\u0119stotliwo\u015bci. Odpowiednia temperatura oraz ci\u015bnienie sprawiaj\u0105, \u017ce d\u017awi\u0119k kt\u00f3ry chce si\u0119 wydosta\u0107 poza t\u0119 warstw\u0119, zostaje odbity i na powr\u00f3t do niej wraca. W ten spos\u00f3b \u015bpiew p\u0142etwala b\u0142\u0119kitnego, kt\u00f3ry potrafi nurkowa\u0107 nawet na g\u0142\u0119boko\u015b\u0107 500 metr\u00f3w, mo\u017ce podr\u00f3\u017cowa\u0107 z kontynentu na kontynent. „Wszystko jest tak wyra\u017ane dlatego, \u017ce fala d\u017awi\u0119kowa, kt\u00f3ra wpada w pu\u0142apk\u0119 ci\u015bnieniow\u0105 jest niemal sprasowana pomi\u0119dzy powierzchni\u0105 a dnem oceanu, dlatego te\u017c d\u017awi\u0119k mo\u017ce podr\u00f3\u017cowa\u0107 niezm\u0105cony, w\u0142a\u015bciwie o nic si\u0119 nie odbijaj\u0105c” – t\u0142umaczy dla „New Scientist” Robert Spindel, fizyk na Uniwersytecie Waszyngtona w Seattle.<\/p>\n

Poci\u0105g, Gwizd i Chora\u0142 gregoria\u0144ski<\/strong><\/p>\n

Kiedy konkretny odg\u0142os zostaje wy\u0142apany przez jeden, albo kilka hydrofon\u00f3w jednocze\u015bnie, jego charakterystyczne spektrum trafia nast\u0119pnie w r\u0119ce naukowc\u00f3w pracuj\u0105cych w National Oceanic and Atmospheric Administration, czyli ameryka\u0144skiej agencji zajmuj\u0105cej si\u0119 prognoz\u0105 pogody, ostrze\u017ceniami sztormowymi oraz prawie wszystkim, co dotyczy ocean\u00f3w i atmosfery. Jeden ze specjalist\u00f3w NOAA, Christopher Fox twierdzi, \u017ce potrafi zidentyfikowa\u0107 wi\u0119kszo\u015b\u0107 sygna\u0142\u00f3w patrz\u0105c tylko na spektrogram. „Fale d\u017awi\u0119kowe s\u0105 niemal jak odciski palc\u00f3w. Wystarczy, \u017ce przeanalizujesz dok\u0142adnie wykres i niemal z pewno\u015bci\u0105 mo\u017cesz wtedy powiedzie\u0107: to orka, to wieloryb, tutaj p\u0142yn\u0105\u0142 du\u017cy statek, a w tym rejonie wybuchn\u0105\u0142 podwodny wulkan” – m\u00f3wi w wywiadzie dla „Scientific American”. Tak czy inaczej, co jaki\u015b czas trafia si\u0119 na odg\u0142osy, kt\u00f3re nie pasuj\u0105 do \u017cadnej z charakterystyk. Fox, kt\u00f3ry zajmuje si\u0119 wy\u0142apywaniem oceanicznych anomalii, wi\u0119kszo\u015bci z nich przypisa\u0142 nazwy, kt\u00f3re w jaki\u015b spos\u00f3b przypomina\u0142y mu to, co us\u0142ysza\u0142. Tak te\u017c w katalogu osobliwo\u015bci znajduje si\u0119 np. Train, Whistle, Bloop, a nawet Georgian chant, czyli chora\u0142 gregoria\u0144ski. Cho\u0107 nie dzieje si\u0119 to szybko, cz\u0119\u015b\u0107 z nich udaje si\u0119 jednak zidentyfikowa\u0107.<\/p>\n

We\u017amy jako przyk\u0142ad dziwny d\u017awi\u0119k nazwany Upsweep, kt\u00f3ry stanowi\u0142 kombinacj\u0119 niskich cz\u0119stotliwo\u015bci, przeplatanych co jaki\u015b czas przez wysokie tony. Aparatura odbiera\u0142a go nieprzerwanie od 1991 do 1994 roku, a jego si\u0142a zwi\u0119kszy\u0142a si\u0119 znacznie w ostatnich 15 miesi\u0105cach do czasu gwa\u0142townego ucichni\u0119cia. Przez ca\u0142e dekady bada\u0144, marynarka USA nigdy wcze\u015bniej ani p\u00f3\u017aniej nie zarejestrowa\u0142a niczego podobnego. W jakim\u015b sensie Upsweep przeszed\u0142 modelow\u0105 procedur\u0119 badawcz\u0105, kt\u00f3r\u0105 stosuje si\u0119 przy innych, k\u0142opotliwych przypadkach.<\/p>\n

Pocz\u0105tkowo identyfikowano go jako \u015bpiew finwali, wielkich, dochodz\u0105cych nawet do 100 ton waleni. Kiedy jednak ten sam sygna\u0142 zarejestrowa\u0142a aparatura po przeciwnej stronie Pacyfiku, naukowcy NOAA doszli do wniosku, \u017ce by\u0142 on za g\u0142o\u015bny jak na najwi\u0119kszego nawet ssaka. Poza tym, d\u017awi\u0119k pozosta\u0142 taki sam przez kolejne lata, podczas gdy pie\u015bni waleni zmieniaj\u0105 si\u0119 np. w okresie migracji tych zwierz\u0105t. Kiedy ju\u017c wydawa\u0142o si\u0119, \u017ce trzeba b\u0119dzie bezradnie roz\u0142o\u017cy\u0107 r\u0119ce, w 1996 roku geolodzy pracuj\u0105cy na Haiti, podali najlepsze do tej pory wyja\u015bnienie dziwnych odg\u0142os\u00f3w z g\u0142\u0119bi oceanu. Emil Okal z Uniwersytety Horthwest w Chicago i Jacques Talandier wpadli na pomys\u0142, aby do identyfikacji Upsweep wykorzysta\u0107\u2026 sejsmograf. Technika ta okaza\u0142a si\u0119 mo\u017cliwa, poniewa\u017c kiedy fala d\u017awi\u0119kowa zderzy si\u0119 z podwodnym masywem, takim jak np. podstawa wyspy, l\u0105d dzia\u0142a niczym gigantyczny hydrofon, zamieniaj\u0105c d\u017awi\u0119k w fal\u0119 sejsmiczn\u0105. Podobnie jak badacze z NOAA, Amerykanin i Francuz r\u00f3wnie\u017c wykluczyli \u017ar\u00f3d\u0142o biologiczne, sugeruj\u0105c, \u017ce nawet je\u015bli co\u015b by\u0142oby tak g\u0142o\u015bne, to sam sygna\u0142 by\u0142 zbyt jednorodny, aby m\u00f3g\u0142 stanowi\u0107 \u017ar\u00f3d\u0142o komunikacji. Zamiast tego zaproponowali oni hipotez\u0119 g\u0142o\u015bnego, podwodnego procesu wulkanicznego, np. powoli wydobywaj\u0105cej si\u0119 lawy, kt\u00f3ra nieustannie napotykaj\u0105c na zwa\u0142y s\u0142onej wody, generowa\u0142a podobne do wrz\u0105tku skwierczenie. Oczywi\u015bcie wszystko na niepor\u00f3wnywalnie wi\u0119ksz\u0105 skal\u0119. Aby zweryfikowa\u0107 swoje przypuszczenia, u\u017cyli oni zaawansowanej metody triangulacji, szukaj\u0105c \u017ar\u00f3d\u0142a wydobywaj\u0105cego si\u0119 d\u017awi\u0119ku przy u\u017cyciu a\u017c o\u015bmiu hydrofon\u00f3w systemu SOSUS. Wszystkie z nich wskaza\u0142y aktywny sejsmicznie punkt na po\u0142udniowym Pacyfiku, mniej wi\u0119cej w po\u0142owie drogi pomi\u0119dzy Now\u0105 Zelandi\u0105 a Chile. Kiedy naukowcy posiadali ju\u017c wytyczne, skontaktowali si\u0119 radiowo z francuskim statkiem naukowym, kt\u00f3ry akurat znajdowa\u0142 si\u0119 w tym regionie. Po kilku dniach otrzymali potwierdzenie – \u0142a\u0144cuch podwodnych g\u00f3r, kt\u00f3ry znajdowa\u0142 si\u0119 we wskazanym regionie, okaza\u0142 si\u0119 w rzeczywisto\u015bci gigantycznym skupiskiem wulkan\u00f3w.<\/p>\n

Zew Cthulhu<\/strong><\/p>\n

Kilka innych budz\u0105cych w\u0105tpliwo\u015bci przypadk\u00f3w mo\u017ce mie\u0107 jednak nieco \u0142atwiejsze wyja\u015bnienie, bazuj\u0105ce na wyst\u0119powaniu rzadkich anomalii pr\u0105d\u00f3w oceanicznych. W taki spos\u00f3b Christopher Fox stara si\u0119 wyt\u0142umaczy\u0107 d\u017awi\u0119k oznaczony jako Train. „Poruszaj\u0105ce si\u0119 p\u0142yny generuj\u0105 wibracje, podobne do powietrza wdmuchiwanego w klarnet” – m\u00f3wi badacz. „Je\u015bli zamienimy to na silny pr\u0105d oceaniczny i dodamy odpowiednie warunki, to przy 'otarciu’ si\u0119 mas wody o du\u017ce wzniesienie, otrzymamy bardzo g\u0142o\u015bny d\u017awi\u0119k”.<\/p>\n

Nie wszystko da si\u0119 jednak wyja\u015bni\u0107 \u0142atwo i oczywiste jest, \u017ce przynajmniej kilka przypadk\u00f3w niezidentyfikowanych odg\u0142os\u00f3w nadal b\u0119dzie przywodzi\u0107 na my\u015bl ogromne podwodne bestie, kt\u00f3rymi straszono marynarzy w czasach Kolumba. Wystarczy powiedzie\u0107, \u017ce bardziej zbadana jest powierzchnia Ksi\u0119\u017cyca ni\u017c \u017cycie w oceanach, aby u\u015bwiadomi\u0107 sobie, jak wiele rzeczy mo\u017ce nas jeszcze zaskoczy\u0107. Okazuje si\u0119, \u017ce nawet walenie, orki i wieloryby, o kt\u00f3rych odg\u0142osach wiemy relatywnie sporo, mog\u0105 generowa\u0107 przynajmniej cz\u0119\u015b\u0107 z dziwnych szum\u00f3w. Dzieje si\u0119 tak z prostego powodu – na co dzie\u0144 badacze skupiaj\u0105 si\u0119 na s\u0142yszalnych ludzkim uchem pasmach, ignoruj\u0105c mo\u017cliwo\u015b\u0107 istnienia innych kana\u0142\u00f3w komunikacyjnych oraz ni\u017cszych cz\u0119stotliwo\u015bci charakterystycznych \u015bpiew\u00f3w, a w\u0142a\u015bnie takie spektrum odbiera system SOSUS. Wiele os\u00f3b twierdzi, \u017ce to w\u0142a\u015bnie nieznane podwodne stworzenie mo\u017ce by\u0107 odpowiedzialne za najg\u0142o\u015bniejszy zarejestrowany do tej pory d\u017awi\u0119k, czyli tak zwany Bloop.<\/p>\n

Dla niekt\u00f3rych jest to ziemski odpowiednik sygna\u0142u Wow!, kt\u00f3ry zarejestrowany tylko raz przez radioteleskop w Arecibo, mia\u0142 by\u0107 dowodem na istnienie w przestrzeni kosmicznej obcej cywilizacji. R\u00f3wnie\u017c Bloop nigdy si\u0119 nie powt\u00f3rzy\u0142, cho\u0107 w 1997 r. odebra\u0142y go hydrofony oddalone od siebie o prawie 5000 kilometr\u00f3w. Jego sygnatura to szybka wariacja cz\u0119stotliwo\u015bci, zbli\u017cona jedynie do odg\u0142os\u00f3w, kt\u00f3re wydaj\u0105 \u017cywe stworzenia. Czy jest zatem mo\u017cliwe, \u017ce co\u015b wi\u0119kszego ni\u017c p\u0142etwale b\u0142\u0119kitne nadal czai si\u0119 w g\u0142\u0119binach ocean\u00f3w? Albo, co mo\u017ce jest bardziej prawdopodobne, co\u015b co jest o wiele bardziej efektywne w wydawaniu d\u017awi\u0119k\u00f3w? Wiele wskazuje na to, \u017ce co\u015b z wizji antycznego Krakena mo\u017ce mie\u0107 w sobie ziarno prawdy. Co roku ogromne martwe ka\u0142amarnice wyrzucana s\u0105 na brzegi, a wieloryby niejednokrotnie znajduje si\u0119 z obra\u017ceniami przypominaj\u0105cymi ogromne, owijaj\u0105ce si\u0119 macki. Niestety, nie mamy poj\u0119cia, czy tego typu g\u0142owonogi wydaj\u0105 d\u017awi\u0119ki. Phil Lobel, biolog morski z Uniwersytetu w Bostonie sceptycznie podchodzi do tezy o podwodnej bestii. „G\u0142owonogi nie maj\u0105 p\u0142uc wype\u0142nionych gazem, wi\u0119c nie ma mo\u017cliwo\u015bci, aby generowa\u0142y tego typu d\u017awi\u0119ki. Cho\u0107 nigdy nie mo\u017cna tego wykluczy\u0107 w zupe\u0142no\u015bci, w\u0105tpi\u0119, aby mog\u0142a to by\u0107 jaka\u015b gigantyczna o\u015bmiornica. By\u0107 mo\u017ce jest co\u015b jeszcze, co \u017cyje tylko na odpowiedniej g\u0142\u0119boko\u015bci i nigdy nie zbli\u017ca si\u0119 do brzeg\u00f3w. Oceany s\u0105 tak ogromne, \u017ce niczego nie mo\u017cna wykluczy\u0107” – m\u00f3wi w wywiadzie dla „New Scientist”. Zabawnym zbiegiem okoliczno\u015bci zwi\u0105zanym z miejscem zarejestrowania Bloopa jest fakt, \u017ce s\u0142ynne b\u00f3stwo Cthulhu, znane z powie\u015bci H.P. Lovecrafta, rzekomo spoczywa na dnie Pacyfiku niemal na tej samej d\u0142ugo\u015bci i szeroko\u015bci geograficznej. Czy\u017cby zatem Wielki Przedwieczny przebudzi\u0142 si\u0119, aby si\u0119gn\u0105\u0107 po w\u0142adz\u0119 nad \u015bwiatem? Od\u0142\u00f3\u017cmy jednak literatur\u0119 na bok, i wr\u00f3\u0107my do d\u017awi\u0119k\u00f3w oceanu.<\/p>\n

Arktyczna zagadka<\/strong><\/p>\n

By\u0107 mo\u017ce najciekawszym i najwi\u0119cej znacz\u0105cym dla naszej wiedzy o \u015bwiecie jest nie Bloop, ale powtarzaj\u0105cy si\u0119 od maja 1997 roku Slowdown. „Brzmi jak przelatuj\u0105cy nisko samolot” – m\u00f3wi Fox. Zosta\u0142 zarejestrowany tak na Atlantyku, jak i Pacyfiku, zawsze dochodz\u0105c z po\u0142udnia, co wskazuje na arktyczne pochodzenie. Niestety \u017ar\u00f3d\u0142o jest tak daleko od jakiejkolwiek aparatury SOSUS, \u017ce nie da si\u0119 z du\u017c\u0105 dok\u0142adno\u015bci\u0105 powiedzie\u0107, sk\u0105d dok\u0142adnie dociera do nas ten nawracaj\u0105cy fenomen. Aby wykre\u015bli\u0107 oczywiste mo\u017cliwo\u015bci, naukowcy badaj\u0105cy przypadek Slowdown skontaktowali si\u0119 w pierwszej kolejno\u015bci z Marynark\u0105 Wojenn\u0105 USA. Po konsultacji ze specjalistami sta\u0142o si\u0119 jednak jasne, \u017ce nawet oni nie potrafili wskaza\u0107 na \u017cadne nowe, dopiero testowane urz\u0105dzenia albo bro\u0144, kt\u00f3ra generowa\u0142aby tak szerokie spektrum d\u017awi\u0119k\u00f3w. Je\u015bli nie by\u0142o to nic uczynionego r\u0119k\u0105 cz\u0142owieka, co mog\u0142o si\u0119 powtarza\u0107 okresowo od tak wielu lat i nagle bez powodu ucichn\u0105\u0107?<\/p>\n

Z wielu wzgl\u0119d\u00f3w kierunek po\u0142udniowy faworyzuje pochodzenie zwi\u0105zane z ruchami tektonicznymi na Antarktyce, ale przez d\u0142ugi czas nie wydawa\u0142o si\u0119 to oczywiste. Christopher Fox do dzi\u015b wspomina, \u017ce taki pomys\u0142 podsun\u0105\u0142 mu do g\u0142owy jeden z wojskowych sejsmolog\u00f3w, kt\u00f3ry podszed\u0142 do niego z wydrukowanym wykresem bardzo przypominaj\u0105cym Slowdown, jednak g\u0142o\u015bniejszym i kr\u00f3tszym. Po chwili zaskoczenia okaza\u0142o si\u0119, \u017ce przystawi\u0142 on mikrofon do kolorowego magazynu, a nast\u0119pnie szybko potar\u0142 o jego strony palcami. Nie min\u0119\u0142o du\u017co czasu, zanim Fox wpad\u0142 na powi\u0105zanie tych dw\u00f3ch wydarze\u0144: tajemniczy d\u017awi\u0119k musi mie\u0107 co\u015b wsp\u00f3lnego z ogromnym tarciem, prawdopodobnie emitowanym przez g\u00f3r\u0119 lodow\u0105 albo cz\u0119\u015b\u0107 pokrywy Antarktydy, kt\u00f3ra odrywa\u0142a si\u0119 i otar\u0142a o dno oceanu. W gr\u0119 wchodz\u0105 r\u00f3wnie\u017c tak zwane „trz\u0119sienia lodu”, kt\u00f3re przebiegaj\u0105 podobnie jak trz\u0119sienia ziemi, ale nie s\u0105 generowane przez nachodzenie na siebie p\u0142yt tektonicznych. Je\u015bli hipoteza ta oka\u017ce si\u0119 prawdziwa – a wszystko na to wskazuje – naukowcy otrzymaj\u0105 do r\u0119ki narz\u0119dzie, kt\u00f3re pozwoli im mierzy\u0107 cz\u0119stotliwo\u015b\u0107 kruszenia si\u0119 pokrywy lodowej naszego po\u0142udniowego bieguna. Cho\u0107 u\u017cywa si\u0119 do tego celu g\u0142\u00f3wnie zdj\u0119\u0107 satelitarnych, wzbogacenie naszej wiedzy o zmieniaj\u0105cym si\u0119 klimacie o jeszcze jeden element – wydawa\u0107 by si\u0119 mog\u0142o, \u017ce tak nieoczywisty – pomo\u017ce nam lepiej zrozumie\u0107 nasz\u0105 planet\u0119. „Zbyt d\u0142ugo spogl\u0105dali\u015bmy na oceany godz\u0105c si\u0119 na to, \u017ce nigdy nie poznamy, co dzieje si\u0119 na ich dnie” – m\u00f3wi Christopher Fox. Dzi\u0119ki wykorzystywaniu hydrofon\u00f3w pozosta\u0142ych po zimnej wojnie oraz rozwoju oceanicznych program\u00f3w badawczych, ju\u017c nied\u0142ugo mo\u017cemy us\u0142ysze\u0107 kolejne przedziwne, dochodz\u0105ce z najg\u0142\u0119bszych rejon\u00f3w d\u017awi\u0119ki. Czy stoj\u0105 za nimi ogromne, nieznane stworzenia, wulkany, a mo\u017ce p\u0119kaj\u0105ce czapy lodowe? Na te pytania nie znamy jeszcze jednoznacznych odpowiedzi, ale z roku na roku coraz precyzyjniej umiemy odczyta\u0107 „\u015bpiew oceanu”.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Dzi\u0119ki najnowszym odkryciom nauki \u017cyjemy w prze\u015bwiadczeniu, \u017ce Ziemia nie ma ju\u017c przed nami tajemnic. Odwr\u00f3cili\u015bmy wzrok od tego, co blisko, aby wys\u0142a\u0107 ludzi na Ksi\u0119\u017cyc, \u0142aziki na Marsa, a sondy w najodleglejsze rejony Uk\u0142adu S\u0142onecznego. Tymczasem prawdziw\u0105 zagadk\u0105 nadal pozostaj\u0105 g\u0142\u0119bie oceanu. Naukowcy, kt\u00f3rzy dzi\u0119ki specjalnej aparaturze ws\u0142uchuj\u0105 si\u0119 w ich „brzmienie”, od kilkunastu lat donosz\u0105 o niepokoj\u0105cych d\u017awi\u0119kach, kt\u00f3rych nikt nie potrafi wyja\u015bni\u0107. „Uszy zimnej wojny” Kiedy my\u015blimy o dnie oceanu, do g\u0142owy zazwyczaj przychodzi nam obraz przypominaj\u0105cy kosmiczn\u0105 pr\u00f3\u017cni\u0119. Mrok i przera\u017aliwa cisza. Tymczasem, wbrew pozorom, nawet najwi\u0119ksze g\u0142\u0119bie pe\u0142ne s\u0105 d\u017awi\u0119k\u00f3w: statki, wieloryby, \u0142odzie podwodne, ruchy p\u0142yt tektonicznych – to tylko niekt\u00f3re element wchodz\u0105ce w sk\u0142ad charakterystycznej kakofonii. Badania tej akustyki pozwoli\u0142y naukowcom na \u015bledzenie migracji orek, ustalanie punkt\u00f3w oceanicznych trz\u0119sie\u0144 ziemi, erupcji wulkan\u00f3w, a nawet mierzenia temperatury podwodnych pr\u0105d\u00f3w. Mimo tego, co jaki\u015b czas aparatura…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1703,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[30],"tags":[557,560,559,558,561],"class_list":["post-1702","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-nauka","tag-dzwieki-glebin","tag-dzwieki-oceanu","tag-jezyk-oceanu","tag-ocean","tag-sosus"],"yoast_head":"\n