Kiedy Josh Pemberton wymy\u015bli\u0142 col\u0119, reklamowa\u0142 j\u0105 jako „nap\u00f3j tak pyszny, \u017ce sam B\u00f3g by nim nie wzgardzi\u0142”. Cho\u0107 zna j\u0105 w\u0142a\u015bciwie ka\u017cdy, nie do ko\u0144ca wiadomo, co kryje si\u0119 w sk\u0142adzie popularnego napoju. Czarny scenariusz uwzgl\u0119dnia rakotw\u00f3rcze barwniki i pestycydy. M\u00f3wi si\u0119 tak\u017ce o coraz liczniejszych przypadkach uzale\u017cnienia od coli. Bzdury, czy warto si\u0119 temu przyjrze\u0107 serio?<\/strong><\/p>\n

Coca-cola to obecnie jedna z najbardziej rozpoznawalnych i ciesz\u0105cych si\u0119 publicznym zaufaniem marek. Jej receptura \u2013 traktowana jak skarb narodowy \u2013 od 1919 roku znajduje si\u0119 w sejfie pilnie strze\u017conego banku w Atlancie. By\u0107 mo\u017ce to w\u0142a\u015bnie aura tajemnicy powoduje, \u017ce raz po raz powracaj\u0105 plotki o szkodliwych substancjach dodawanych do napoju. Cho\u0107 oficjalnie m\u00f3wi si\u0119 o niebezpiecznie wysokich dawkach barwnik\u00f3w 2-MI oraz 4-MI, kt\u00f3re nie wyst\u0119puj\u0105 w naturze i zwi\u0119kszaj\u0105 ryzyko zachorowania na raka, w swojej historii cola mia\u0142a o wiele gorsze wpadki. Bogata w kokain\u0119, wed\u0142ug niekt\u00f3rych komentator\u00f3w z pocz\u0105tku XX w., przyczyni\u0142a si\u0119 do\u2026 rosn\u0105cej liczby gwa\u0142t\u00f3w. Jak dosz\u0142o do tego, \u017ce nap\u00f3j, kt\u00f3ry na pocz\u0105tku sprzedawany by\u0142 jako lek w aptekach, w pewnym momencie zosta\u0142 surowo zakazany? Ile jest prawdy w szkodliwo\u015bci coli?<\/p>\n

Historia<\/strong><\/p>\n

Gdyby nie pech jednego cz\u0142owieka, by\u0107 mo\u017ce \u015bwiat nigdy nie pozna\u0142by smaku coli. Wszystko zacz\u0119\u0142o si\u0119 od fatalnej rany niejakiego Johna Pembertona, kt\u00f3r\u0105 odni\u00f3s\u0142 walcz\u0105c na wojnie secesyjnej po stronie konfederat\u00f3w. Powik\u0142ania zwi\u0105zane z tym incydentem, zaprowadzi\u0142y m\u0142odego farmaceut\u0119 do uzale\u017cnienia od morfiny i kokainy, stosowanych \u00f3wcze\u015bnie w roli \u015brodk\u00f3w przeciwb\u00f3lowych. Kiedy m\u0119\u017cczyzna wyszed\u0142 ze szpitala, pozbawiony u\u017cywek zacz\u0105\u0142 szuka\u0107 \u015brodka zast\u0119pczego, czego\u015b co poprawi mu humor i w gorsze dni „postawi na nogi”. W tych do\u015b\u0107 specyficznych warunkach narodzi\u0142a si\u0119 coca-cola, kt\u00f3rej nazwa wzi\u0119\u0142a si\u0119 z po\u0142\u0105czenia ekstraktu z li\u015bci koki oraz owoc\u00f3w koli.<\/p>\n

Nap\u00f3j, sporz\u0105dzony w jednej z aptek Atlanty, zadebiutowa\u0142 8 maja 1886, serwowany po cenie pi\u0119\u0107 cent\u00f3w za szklank\u0119 (s\u0142ynne butelki przysz\u0142y nieco p\u00f3\u017aniej). Cho\u0107 pierwsze sukcesy by\u0142y niemrawe, a przeci\u0119tnie sprzedawano kilka szklanek dziennie, z czasem coraz wi\u0119cej ludzi przychodzi\u0142o spr\u00f3bowa\u0107 nowego, mocno gazowanego fenomenu.<\/p>\n

Jak zapewnia\u0142 sam Pemberton, specyfik, kt\u00f3ry opracowa\u0142 w swoim laboratorium, to skuteczne lekarstwo dla ludzi „dotkni\u0119tych nerwicami, zaburzeniami trawienia, wyczerpaniem psychicznym i fizycznym, wszelkimi chorobami przewlek\u0142ymi”. Twierdzi\u0142 r\u00f3wnie\u017c, \u017ce wynalazek ten „pobudza aktywno\u015b\u0107 seksualn\u0105 i leczy problemy z p\u0142odno\u015bci\u0105”. O ile wi\u0119kszo\u015b\u0107 z tych rzeczy to oczywista bajka, jednej nie da\u0142o si\u0119 zanegowa\u0107 \u2013 coca-cola pobudza\u0142a aktywno\u015b\u0107. Trudno si\u0119 jednak temu dziwi\u0107, bowiem do 1903 roku jedna szklanka napoju zawiera\u0142a w sobie oko\u0142o 8mg kokainy. Przeliczaj\u0105c to na dzisiejsze „standardy”, wystarczy\u0142o wypi\u0107 oko\u0142o litr napoju, aby uzyska\u0107 efekty por\u00f3wnywalne z za\u017cyciem jednej „dzia\u0142ki” narkotyku.<\/p>\n

Zaalarmowana efektami ubocznymi prasa, rozpocz\u0119\u0142a kampani\u0119 zmierzaj\u0105c\u0105 do wycofania szkodliwego dodatku ze sk\u0142adu coca-coli. Jak donosi\u0142 dziennik „New York Tribune”, ustami pu\u0142kownika ze stanu Georgia: „po spo\u017cyciu narkotyku kolorowi robotnicy gwa\u0142c\u0105 bia\u0142e panie”. Cho\u0107 firma pr\u00f3bowa\u0142a si\u0119 jeszcze broni\u0107, pisz\u0105c, \u017ce esencja z li\u015bci koki czyni ka\u017cdego „b\u0142yskotliwym i pe\u0142nym wigoru”, niewiele da\u0142o si\u0119 zdzia\u0142a\u0107. Gwo\u017adziem do trumny okaza\u0142 si\u0119 artyku\u0142 z renomowanego pisma „Medical Record”, w kt\u00f3rym potwierdzono, \u017ce dodawany do napoju narkotyk, sprawia m.in. i\u017c „seksualne \u017c\u0105dze s\u0105 coraz wi\u0119ksze i coraz bardziej wynaturzone”.<\/p>\n

Tajemniczy sk\u0142ad<\/strong><\/p>\n

Niemniej jednak, nazwa napoju nie przesta\u0142a by\u0107 aktualna. Obecnie do coli dodaje si\u0119 dekokainizowany ekstrakt z li\u015bci koki, oraz niezmiennie ekstrakt z owoc\u00f3w koli, kt\u00f3rych nasiona bogate s\u0105 w alkaloid kofein\u0119. Sw\u00f3j charakterystyczny smak coca-cola zawdzi\u0119cza po\u0142\u0105czeniu wanilii, gorzkiej pomara\u0144czy i cytryny. Br\u0105zowy kolor uzyskiwany jest jednak sztucznie, dzi\u0119ki zastosowaniu syntetycznego barwnika E150d, czyli karmelu amoniakalno-siarczynowego. Bez jego dodatku cola mia\u0142aby kolor zbli\u017cony do\u2026 zielonego. Niestety, wed\u0142ug wielu bada\u0144, ten cz\u0119sto stosowany w przemy\u015ble spo\u017cywczym barwnik, przy przekroczeniu dawki 200mg\/kg masy cia\u0142a mo\u017ce wywo\u0142ywa\u0107 rozwolnienia, nadpobudliwo\u015b\u0107 czy nasilenie ruch\u00f3w robaczkowych jelit. Podobnie rzeczy si\u0119 maj\u0105 z kwasem ortofosforowym E338, kt\u00f3ry s\u0142u\u017cy w napoju jako regulator kwasowo\u015bci. Spo\u017cywany w ilo\u015bciach powy\u017cej 70mg\/kg masy cia\u0142a, przyczynia si\u0119 do ograniczonego wch\u0142aniania wapnia, magnezu i \u017celaza, os\u0142abiaj\u0105c przy tym struktur\u0119 ko\u015bci.<\/p>\n

Co ciekawe, wspomniany karmel dodawany do coca-coli b\u0119dzie zawiera\u0142 mniej substancji 4-MEI, kt\u00f3ra \u2013 jak wykazali naukowcy w badaniach na myszach \u2013 zwi\u0119ksza ryzyko zachorowania na raka. Pow\u00f3d takiej zmiany zawdzi\u0119czamy w\u0142adzom stanowym Kalifornii, kt\u00f3re w tym roku wprowadzi\u0142y nakaz zamieszczania na etykiecie ostrze\u017ce\u0144 przed nowotworami. Aby unikn\u0105\u0107 takiej przykrej konieczno\u015bci, w\u0142adze koncernu zmieni\u0142y nieco sk\u0142ad napoju, ograniczaj\u0105c jego szkodliwo\u015b\u0107. Ostatnio do opinii publicznej wyciek\u0142 r\u00f3wnie\u017c inny niewygodny sekret \u2013 nazwa mieszaniny smakowo-zapachowej, kt\u00f3ra jest kluczem do aromatu napoju. Merchandise 7X to zestaw olejk\u00f3w eterycznych pomara\u0144czy, cytryny, ga\u0142ki muszkatu\u0142owej, kolendry i cynamonu.<\/p>\n

Niestety, raz na jaki\u015b czas coca-coli zdarzaj\u0105 si\u0119 jednak nie tylko marketingowe potkni\u0119cia, ale r\u00f3wnie\u017c prawdziwe, zagra\u017caj\u0105ce zdrowiu konsument\u00f3w k\u0142opoty. Jeden z takich incydent\u00f3w mia\u0142 miejsce w Indiach w 2003 roku, gdzie niezale\u017cna agencja monitoruj\u0105ca toksyczno\u015b\u0107 produkt\u00f3w spo\u017cywczych odkry\u0142a, \u017ce woda, z kt\u00f3rej produkowany jest m.in. popularny na \u015bwiecie nap\u00f3j, zawiera pestycydy, kt\u00f3re ponad 30-krotnie przekraczaj\u0105 przyj\u0119te normy. W\u015br\u00f3d wykrytych sk\u0142adnik\u00f3w znajdowa\u0142 si\u0119 mi\u0119dzy innymi \u015brodek owadob\u00f3jczy DDT. Na szcz\u0119\u015bcie zagro\u017cenie to nie dotyczy\u0142o dystrybucji globalnej, a szybka reakcja i filtrowanie u\u017cywanej wody zapobieg\u0142o wi\u0119kszym zagro\u017ceniom. Niemniej jednak, w zwi\u0105zku z zamieszaniem wywo\u0142anym przez wykryty skandal, w 2004 roku sprzeda\u017c coca-coli w Indiach spad\u0142a o 15%.<\/p>\n

\u015amiertelne uzale\u017cnienie?<\/strong><\/p>\n

Niedawno nowozelandzkie media donosi\u0142y o przypadku 30-letniej Natashy Harris, kt\u00f3ra zmar\u0142a w swoim domu z powodu ataku serca. Pojawi\u0142y si\u0119 spekulacje, \u017ce przyczyn\u0105 zawa\u0142u w tak m\u0142odym wieku by\u0142o uzale\u017cnienie od coli. O takich przypadkach s\u0142yszy si\u0119 ostatnio coraz cz\u0119\u015bciej.<\/p>\n

Czy od coli rzeczywi\u015bcie mo\u017cna si\u0119 uzale\u017cni\u0107? Specjali\u015bci uspokajaj\u0105 – od kiedy nie ma w niej kokainy w zasadzie jedyn\u0105 substancj\u0105 w napoju, od kt\u00f3rej rzeczywi\u015bcie mo\u017cemy si\u0119 uzale\u017cni\u0107 jest kofeina. Nie jest to jednak bardziej szkodliwe ni\u017c uzale\u017cnienie od zwyk\u0142ej kawy. Co wi\u0119c spowodowa\u0142o chorob\u0119 Natashy Harris?<\/p>\n

Okazuje si\u0119, \u017ce przypadek Nowozelandki by\u0142 ekstremalny \u2013 od kilkunastu lat kobieta pi\u0142a oko\u0142o 10 litr\u00f3w coli dziennie! Jednocze\u015bnie prowadzi\u0142a bardzo niezdrowy tryb \u017cycia i \u017ale si\u0119 odzywia\u0142a. Tak du\u017ce spo\u017cycie kofeiny, kwasu fosforowego i sztucznych barwnik\u00f3w wywo\u0142a\u0142o w organizmie spustoszenie.<\/p>\n

Jak powiedzia\u0142 dr Christopher Holstege w wywiadzie dla „Daily Mail”: „W toksykologii wszystko sprowadza si\u0119 do dawki. Wygl\u0105da na to, \u017ce w tym przypadku dosz\u0142o do katastrofalnego przedawkowania”. Lekarz wyja\u015bnia, \u017ce spo\u017cycie tak du\u017cej ilo\u015bci coli powoduje gro\u017ane dla \u017cycia zaburzenia balansu elektrolit\u00f3w w organizmie, nadmierny poziom cukru oraz kofeiny. Przypadek sko\u0144czy\u0142 si\u0119 wi\u0119c tragicznie.<\/p>\n

Wygl\u0105da na to, \u017ce jak ze wszystkimi przyjemno\u015bciami w \u017cyciu, z col\u0105 trzeba po prostu uwa\u017ca\u0107. Picie tego typu napoj\u00f3w jest szkodliwe g\u0142\u00f3wnie ze wzgl\u0119du na gigantyczn\u0105 zawarto\u015b\u0107 cukru, jednak je\u015bli podejdziemy do tego ze zdrowym rozs\u0105dkiem i wypijemy szklank\u0119 coli raz na jaki\u015b czas, nie powinna nam specjalnie zaszkodzi\u0107.<\/p>\n

Artyku\u0142 ukaza\u0142 si\u0119 na portalu Onet.pl 29 maja 2013 (http:\/\/ciekawe.onet.pl\/medycyna\/cala-prawda-o-coli,1,5528309,artykul.html)<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Kiedy Josh Pemberton wymy\u015bli\u0142 col\u0119, reklamowa\u0142 j\u0105 jako „nap\u00f3j tak pyszny, \u017ce sam B\u00f3g by nim nie wzgardzi\u0142”. Cho\u0107 zna j\u0105 w\u0142a\u015bciwie ka\u017cdy, nie do ko\u0144ca wiadomo, co kryje si\u0119 w sk\u0142adzie popularnego napoju. Czarny scenariusz uwzgl\u0119dnia rakotw\u00f3rcze barwniki i pestycydy. M\u00f3wi si\u0119 tak\u017ce o coraz liczniejszych przypadkach uzale\u017cnienia od coli. Bzdury, czy warto si\u0119 temu przyjrze\u0107 serio? Coca-cola to obecnie jedna z najbardziej rozpoznawalnych i ciesz\u0105cych si\u0119 publicznym zaufaniem marek. Jej receptura \u2013 traktowana jak skarb narodowy \u2013 od 1919 roku znajduje si\u0119 w sejfie pilnie strze\u017conego banku w Atlancie. By\u0107 mo\u017ce to w\u0142a\u015bnie aura tajemnicy powoduje, \u017ce raz po raz powracaj\u0105 plotki o szkodliwych substancjach dodawanych do napoju. Cho\u0107 oficjalnie m\u00f3wi si\u0119 o niebezpiecznie wysokich dawkach barwnik\u00f3w 2-MI oraz 4-MI, kt\u00f3re nie wyst\u0119puj\u0105 w naturze i zwi\u0119kszaj\u0105 ryzyko zachorowania na raka, w swojej historii cola mia\u0142a o wiele…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":161,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[32],"tags":[28,29],"class_list":["post-160","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-kultura-i-spoleczenstwo","tag-coca-cola","tag-cola"],"yoast_head":"\n