Jeszcze kilka dni temu obiecywano nam \u015bwi\u0119to demokracji. Najpierw prezydent zmierzy\u0107 si\u0119 mia\u0142 z trzema „bezkompromisowymi” dziennikarzami, p\u00f3\u017aniej w otwartej debacie do dyskusji powinna ruszy\u0107 reszta kandydat\u00f3w. Co w zamian tego dostali\u015bmy? Produkty debatopodobne. W pierwszym Bronis\u0142aw Komorowski urz\u0105dzi\u0142 sobie programowy benefis, w drugim reszta „Ma\u0142ych Gigant\u00f3w”, wyg\u0142asza\u0142a kompaktowe expose. Czego si\u0119 dowiedzieli\u015bmy o kandydatach? Cho\u0107 ka\u017cdy ma wiele do powiedzenia, nikt nie umie rozmawia\u0107. A Polsk\u0105 nie mo\u017cna rz\u0105dzi\u0107 w monologu.\u00a0<\/strong><\/p>\n

Debata to jeden z podstawowych instrument\u00f3w umo\u017cliwiaj\u0105cych funkcjonowanie ka\u017cdego demokratycznego pa\u0144stwa prawa. Na debacie\u00a0kandydaci na wa\u017cny urz\u0105d w merytorycznej dyskusji przedstawiaj\u0105 swoje pogl\u0105dy polityczne, polemizuj\u0105c z\u00a0konkurentami. Debata pozwala rozstrzygn\u0105\u0107 obywatelowi, komu zaufa\u0107, komu w r\u0119ce odda\u0107 stery pa\u0144stwa. Debata, wreszcie,\u00a0to polityczna pr\u00f3ba ognia. W\u00a0stresie, pod presj\u0105 czasu i na oczach milion\u00f3w widz\u00f3w,\u00a0oddziela si\u0119 pozorant\u00f3w od starych wyjadaczy. Bywa r\u00f3wnie\u017c\u00a0odwrotnie –\u00a0do tej pory marginalizowany kandydat\u00a0jednym wyst\u0105pieniem mo\u017ce zdoby\u0107 serca ludu.<\/p>\n

Czym debata by\u0107 powinna, wie ka\u017cdy. Czym nie by\u0142a, ka\u017cdy we wtorek zobaczy\u0142.<\/strong> Nie da si\u0119 jednak takich rzeczy przedstawi\u0107 w pe\u0142nym spektrum, je\u015bli nie si\u0119gnie si\u0119 do genezy s\u0142\u00f3w i poj\u0119\u0107. Bo czy debat\u0105 mo\u017cna nazwa\u0107 monolog prezydenta, kt\u00f3ry przy zadziwiaj\u0105cej bierno\u015bci trzech dziennikarzy dominuje ca\u0142e spotkanie?\u00a0Albo czy debat\u0105 mo\u017cna okre\u015bli\u0107 serie mini-expose kandydat\u00f3w, z kt\u00f3rych jeden rozstawia w studio w\u0119dkarski sto\u0142ek, drugi przyczepia do pulpitu god\u0142o Polski, trzeci czyta z kartki, czwarty recytuje tekst wyuczony na pami\u0119\u0107, pi\u0105ty…<\/p>\n

By\u0107 mo\u017ce przyzwyczaili\u015bmy si\u0119 ju\u017c do takiego traktowania, za normalne uznajemy polityczn\u0105 prowizork\u0119 i kampani\u0119 „dw\u00f3ch pr\u0119dko\u015bci”, ale to b\u0142\u0105d. Tym gro\u017aniejszy, \u017ce utwierdza ju\u017c nie tylko niebezpieczne dla Polski precedensy, ale utrwala pewn\u0105 dynamik\u0119 funkcjonowania dialogu mi\u0119dzy w\u0142adz\u0105 a spo\u0142ecze\u0144stwem w og\u00f3le. Bo co tak na prawd\u0119 my, wyborcy, otrzymali\u015bmy do r\u0105k na ostatniej prostej kampanii?<\/p>\n

Po pierwsze, prezydenta, kt\u00f3ry czuje si\u0119 zbyt wa\u017cny, aby przyj\u015b\u0107 do studia i zmierzy\u0107 si\u0119 ze swoimi konkurentami. Prezydenta, kt\u00f3ry lekcewa\u017cy sw\u00f3j\u00a0zakichanym obowi\u0105zkiem brania\u00a0udzia\u0142u w debatach, poniewa\u017c tym r\u00f3\u017cni si\u0119 demokracja od z\u0142otej wolno\u015bci szlacheckiej, \u017ce nie ma w niej „pierwszych po\u015br\u00f3d r\u00f3wnych”. Nawet Real musi gra\u0107 z Cordob\u0105, a uznany mistrz bokserski stan\u0105\u0107 w szranki z ma\u0142o znanym pretendentem do tytu\u0142u.<\/strong><\/p>\n

Nikt nie ka\u017ce Bronis\u0142awowi Komorowskiemu odpowiada\u0107 na uliczne zaczepki, ale je\u015bli ju\u017c organizuje si\u0119 wybory, a za kandydatur\u0105 ka\u017cdej z os\u00f3b stoj\u0105 dziesi\u0105tki tysi\u0119cy podpis\u00f3w,\u00a0lekcewa\u017c\u0105c ich, lekcewa\u017cy si\u0119 spo\u0142ecze\u0144stwo, kt\u00f3rym si\u0119 rz\u0105dzi. Zamiast tego\u00a0na szumnie zapowiadanej dyskusji z dziennikarzami\u00a0Komorowski zaczyna od s\u0142\u00f3w:\u00a0„Ca\u0142a kampania wygl\u0105d tak, \u017ce wszyscy huzia na jednego J\u00f3zia”. A p\u00f3\u017aniej przez kilkadziesi\u0105t minut ci\u0105gnie sw\u00f3j monolog, z rzadka przerywany nie\u015bmia\u0142ymi pytaniami pan\u00f3w redaktor\u00f3w, kt\u00f3rych raczej nale\u017ca\u0142oby nazwa\u0107 statystami.\u00a0„R\u0119ka boska mnie chroni\u0142a, \u017ceby nie da\u0107 si\u0119 przekona\u0107 i i\u015b\u0107 na t\u0119 debat\u0119, bo dla mnie to by\u0142a sytuacja na \u017cenuj\u0105cym poziomie!”\u2014 zwierzy\u0142\u00a0si\u0119 nawet dzisiaj rano prezydent w rozmowie\u00a0Janin\u0105 Paradowsk\u0105 i Jackiem \u017bakowskim. A oni tylko z uznaniem\u00a0pokiwali g\u0142owami nad przezorno\u015bci\u0105 g\u0142owy pa\u0144stwa.<\/p>\n

W tym jednym, nie mo\u017cna jednak odm\u00f3wi\u0107 Komorowskiemu racji. Debata w Telewizji Publicznej by\u0142a \u017cenuj\u0105ca.<\/strong> Nie tylko dlatego, \u017ce odby\u0142a si\u0119 bez udzia\u0142u „Zgody i bezpiecze\u0144stwa”, ale przede wszystkim\u00a0obna\u017cy\u0142a ona s\u0142abo\u015bci wszystkich\u00a0kandydat\u00f3w.<\/p>\n

Duda <\/strong>m\u00f3wi\u0142 za szybko i nienaturalnie, jakby za ciasno zapi\u0119ty ko\u0142nierzyk \u015bciska\u0142 mu gard\u0142o. Je\u015bli nie zacznie by\u0107 sob\u0105 i nie przestanie wyg\u0142asza\u0107 wyuczonych formu\u0142ek, wybor\u00f3w nie wygra.<\/p>\n

Kukiz<\/strong> zachowywa\u0142 si\u0119, jakby pierwszy raz zaproszono go do studia telewizyjnego, dopiero pod koniec, przy dyskusji o JOW-ach, odzyskuj\u0105c momentum. Zapami\u0119tamy go ze sto\u0142ka, roz\u0142o\u017conego dla nieobecnego Komorowskiego, i listu od rodziny Krzysztofa Olewnika, kt\u00f3rego fragmenty\u00a0przeczyta\u0142\u00a0na ko\u0144cu wyst\u0105pienia.<\/p>\n

Og\u00f3rek<\/strong> do b\u00f3lu poprawna i sztuczna, Braun<\/strong> z radiow\u0105 dykcj\u0105, ale bardziej ni\u017c na prezydenta, nada\u0142by si\u0119 na egzeget\u0119 \u017bydowskich spisk\u00f3w w „Gwiezdnych Wojnach”. Do najs\u0142abszych wyst\u0105pie\u0144 zaliczy\u0107 nale\u017cy na pewno Jarubasa<\/strong> i Tanajno<\/strong>. Pierwszy by\u0142 nijaki jak pierogi bez soli i pieprzu\u00a0w barze mlecznym, drugi zachowywa\u0142 si\u0119 jak podekscytowany licealista, czytaj\u0105cy wyst\u0105pienie z kartki na szkolnym zebraniu.<\/p>\n

Paradoksalnie, najwi\u0119kszymi zwyci\u0119zcami debaty okazali si\u0119 nie kandydaci najbardziej merytoryczni, ale obeznani z wiecow\u0105 retoryk\u0105: Palikot<\/strong>, Korwin<\/strong>, Kowalski<\/strong>. M\u00f3wili z lekko\u015bci\u0105 i swobod\u0105, czasami pozwalaj\u0105c sobie na mocniejsze akcenty, innym razem na dygresje i \u017carciki. Gdzie\u015b w tym wszystkim znikn\u0105\u0142 Wilk<\/strong>, cz\u0142owiek by\u0107 mo\u017ce najbardziej kompetentny, ale zupe\u0142nie nielicz\u0105cy si\u0119 w tych\u00a0i jakichkolwiek innych wyborach. Je\u015bli dodamy do tego wszystkiego „wstrz\u0105sy wt\u00f3rne” pod debacie w TVP1, czyli deklaracj\u0119 Paw\u0142a Kukiza, \u017ce za atak Janusza Korwin-Mikkego na koncepcj\u0119 JOW-\u00f3w, ten zrywa z nim wsp\u00f3\u0142prac\u0119, oka\u017ce si\u0119, \u017ce zwyci\u0119zca wczorajszego politycznego show jest tylko jeden. To Bronis\u0142aw Komorowski, kt\u00f3ry zaostrzaj\u0105c retoryk\u0119, ca\u0142\u0105 reszt\u0119 kandydat\u00f3w albo wy\u015bmia\u0142, albo oskar\u017cy\u0142 o niebezpieczny fundamentalizm.<\/p>\n

Kto przegra\u0142? Powiem patetycznie: media, wyborcy, Polska. Dlaczego? Poniewa\u017c kolejny raz okaza\u0142o si\u0119, \u017ce „25 lat wolno\u015bci” to za ma\u0142o na to, aby nauczy\u0107 si\u0119 z niej korzysta\u0107. Po debatach prezydenckich mamy prawo i obowi\u0105zek oczekiwa\u0107 wi\u0119cej\u00a0ni\u017c zbioru monolog\u00f3w, anegdot i bon mot\u00f3w. Tylko czy debatami mo\u017cna nazwa\u0107 produkty debatopodobne? Chcia\u0142bym wierzy\u0107, \u017ce przesadzam pisz\u0105c te s\u0142owa, i za kilka lat nie obudz\u0119 si\u0119 w miejscu pa\u0144stwopodobnym.\u00a0<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Jeszcze kilka dni temu obiecywano nam \u015bwi\u0119to demokracji. Najpierw prezydent zmierzy\u0107 si\u0119 mia\u0142 z trzema „bezkompromisowymi” dziennikarzami, p\u00f3\u017aniej w otwartej debacie do dyskusji powinna ruszy\u0107 reszta kandydat\u00f3w. Co w zamian tego dostali\u015bmy? Produkty debatopodobne. W pierwszym Bronis\u0142aw Komorowski urz\u0105dzi\u0142 sobie programowy benefis, w drugim reszta „Ma\u0142ych Gigant\u00f3w”, wyg\u0142asza\u0142a kompaktowe expose. Czego si\u0119 dowiedzieli\u015bmy o kandydatach? Cho\u0107 ka\u017cdy ma wiele do powiedzenia, nikt nie umie rozmawia\u0107. A Polsk\u0105 nie mo\u017cna rz\u0105dzi\u0107 w monologu.\u00a0 Debata to jeden z podstawowych instrument\u00f3w umo\u017cliwiaj\u0105cych funkcjonowanie ka\u017cdego demokratycznego pa\u0144stwa prawa. Na debacie\u00a0kandydaci na wa\u017cny urz\u0105d w merytorycznej dyskusji przedstawiaj\u0105 swoje pogl\u0105dy polityczne, polemizuj\u0105c z\u00a0konkurentami. Debata pozwala rozstrzygn\u0105\u0107 obywatelowi, komu zaufa\u0107, komu w r\u0119ce odda\u0107 stery pa\u0144stwa. Debata, wreszcie,\u00a0to polityczna pr\u00f3ba ognia. W\u00a0stresie, pod presj\u0105 czasu i na oczach milion\u00f3w widz\u00f3w,\u00a0oddziela si\u0119 pozorant\u00f3w od starych wyjadaczy. Bywa r\u00f3wnie\u017c\u00a0odwrotnie –\u00a0do tej pory marginalizowany kandydat\u00a0jednym wyst\u0105pieniem mo\u017ce zdoby\u0107 serca…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1026,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[256,31],"tags":[264],"class_list":["post-1025","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-polityka","category-publicystyka","tag-debata"],"yoast_head":"\n