Wszyscy do znudzenia znamy Wawel i Malbork, ale przecież zamki w Polsce się na nich nie kończą. Poniżej przedstawiam historię ośmiu równie ciekawych i wartych odwiedzenia budowli. Gwarantuję, że momentami będziecie mocno zaskoczeni.

Będzin

Zamek w Będzinie stanowi prawdopodobnie najlepiej zachowany element Szlaku Orlich Gniazd. Choć początki osady obronnej w tym rejonie datuje się już na IX wiek i przypisuje Wiślanom, właściwym fundatorem zamku był Kazimierz Wielki. Przez długie lata swojego istnienia zamek gościł wiele koronowanych głów, od Bolesława Wstydliwego i  Jana III Sobieskiego, po cesarza Leopolda I Habsburga i Augusta Poniatowskiego. Nazwę miasta i zamku tłumaczy jedna z legend. Pewnego razu król Kazimierz Wielki jadąc przez Śląsk zauroczony krajobrazem wskazał na wzgórze nad Czarną Przemszą i rzekł „Tu będziem odpoczywali”, stąd nazwa Będzin.

Niedzica

Zamek w Niedzicy, zwany również Dunajcem, przez większość swojego istnienia służył jako warownia na granicy polsko-węgierskiej. Położony malowniczo na wysokości ponad 500 m n.p.m. kryje w sobie niezwykłą legendę. Niedługo po zakończeniu II wojny światowej na zamku odnaleziono rodzaj inkaskiego pisma sporządzonego na węzłach, które rzekomo zawierało informację o ukrytym skarbie. Zapis mógł tam umieścić Wacław Benesz, który wyemigrował do Peru w XVIII w., gdzie ożenił się z inkaską szlachcianką. Małżeństwo sprowokowane prześladowaniami hiszpańskich kolonizatorów powróciło przez Wenecję na rodzinne ziemie Benesza. Ukryty skarb miał prawdopodobnie posłużyć do rozpętania antyhiszpańskiego powstania w Ameryce Południowej. Większość osób związanych z tą historią zginęło zasztyletowanych przez iberyjskich szpiegów.

Bobolice

Jest to kolejny po Będzinie zamek należący do Szlaku Orlich Gniazd. Choć od XVII wieku popadał w stopniową ruinę, od kilku lat trwają wytężone prace nad jego odbudową. Przez pewien czas stanowił on zbójecką twierdzę, często przechodził z rąk do rąk. Król Sobieski, ciągnąc z wojskami do Wiednia zatrzymał się w Bobolicach a o malowniczych ruinach ciepło pisał w listach do Marysieńki. Według niektórych podań zamek połączony był z sąsiednim w Mirowie długim tunelem, w którym do tej pory tkwi pokaźny skarb. Jedną z jego części odkryto w XIX w podziemiach Bobolic.

Nowy Wiśnicz

Pierwsze wzmianki o zamku w Wiśniczu pochodzą z II poł. XIV wieku. Po ponad 200. latach przechodzi on w ręce Stanisława Lubomirskiego, późniejszego tryumfatora spod Chocimia. Załoga zamku wiśnickiego w XVII w. była imponująca. Według szacunkowych danych stacjonowało tu 200 konnych dragonów, 400 węgierskich piechurów, rozstawionych było 80 armat. Zgromadzony prowiant i dostęp do wody pitnej pozwalał na odbieranie oblężenia aż przez trzy lata. Pomimo tego w trakcie potopu Wiśnicz poddał się bez walki. Najprawdopodobniej czynnikiem decyzyjnym okazał się brak dowódcy oraz lęk przed potężną artylerią podciąganą przez Szwedów. Po późniejszym odparciu najeźdźcy zamek przez długi czas wracał do dawnej świetności.

Pieskowa Skała

W 1828 roku ks. Franciszek Siarczyński, bywalec obiadów czwartkowych u króla Poniatowskiego, tak napisał o Pieskowej Skale: „Dom tak był sprzętami wytwornymi ozdobiony, iż go z królewskim równano”. Choć obecnie zamek uważa się za perłę architektury renesansowej w Polsce, miał on za sobą bardzo burzliwą historię. Został poważnie zniszczony m.in. podczas potopu i powstania styczniowego. Jeden z jego pierwszych właścicieli – Piotr Szafraniec miał się rzekomo parać alchemią oraz urządzać przyjęcia dla podróżujących traktem kupców, których następnie umieszczał w pokojach z zapadnią zamiast podłogi i zrzucał ze skał. Na zamku kręcono m.in. film „Ogniem i Mieczem”.

Książ

Po Wawelu i Malborku jest to trzeci co do wielkości zamek w Polsce. Umiejscowiony na wysokim, skalnym cyplu, w zakolu rzeki Pełczycy początkowo pełnił rolę jednej z wielu strażnic strzegących granic księstwa oraz chroniących szlaki karawan kupieckich, z czasem stał się siedzibą księcia, gdy Bolko Surowy przeniósł tutaj swój dwór. Wtedy zamek zaczęto nazywać Książęcą Górą, czyli Fürstenstein. Ostatnia rozbudowa miała miejsce w początkach XX w. Dokonał jej Jan Hochberg dla swojej żony, księżnej Daisy, osoby znanej i wielce szanowanej w arystokratycznych kręgach. Za „antyniemiecką” postawę Hochbergów hitlerowcy dokonali konfiskaty zamku. Przebudowali jego wnętrza niszcząc przy okazji ich bogate zdobienia, pod zamkiem zaś wykuli potężne sztolnie i labirynty podziemnych korytarzy o tajemniczym przeznaczeniu. Wiele poszlak wskazuje na prace związane z nazistowskim programem atomowym. Po wojnie zamek czasowo opuszczony znalazł wreszcie opiekunów. Dziś jest odnawiany, mieści się w nim muzeum.

Czocha

W ostatnim czasie o zamku zrobiło się głośno głównie za sprawą serialu „Tajemnica twierdzy szyfrów”, choć przecież nie tylko II wojna światowa zapisała się na kartach jego historii. Od XIV wieku przez następne stulecia był we władaniu czeskim, oparł się również poważnemu najazdowi husyckiemu. Wielokrotnie przebudowywany, swoją bryłę zawdzięcza berlińskiemu architektowi z początków XX wieku, który odbudował wnętrza na wzór sprzed trzech wieków. W latach 40. w zamku mieściła się szkoła szyfrantów niemieckiego wywiadu, którzy pracowali nad maszyną przechwytującą radzieckie depesze. Po wojnie zamek Czocha został rozgrabiony i zdewastowany przez żołnierzy Armii Czerwonej.

Ogrodzieniec

Pierwsze umocnienia w rejonie obecnej Góry Zamkowej stanęły już za panowania Bolesława Krzywoustego, ale właściwych kształtów twierdza nabrała dopiero za sprawą króla Kazimierza Wielkiego. Przez wiele lat zamek należał do zamożnej i posiadającej wielkie wpływy rodziny Bonerów, którzy przybyli do Polski z Wissenburga i dzięki swojemu talentowi do handlu stali się ulubieńcami władców. Z  zamkiem związana jest legenda o Stanisławie Warszyckim – kasztelanie słynącym z okrucieństwa i ogromnego bogactwa ukrytego w Ogrodzieńcu i Dankowie. Z tego powodu był nawet posądzany o konszachty z diabłem. Warszycki, mimo że był bardzo okrutny to jednak zapisał się w historii Polski pozytywnie. M.in. podkreślana jest jego bohaterska obrona Częstochowy przed Szwedami oraz dostarczenie 12 dział i stada bydła oblężonej Jasnej Górze.

Galeria mojego autorstwa pierwotnie ukazała się w serwisie Onet.pl (http://ciekawe.onet.pl/fototematy/historie-najciekawszych-zamkow-w-polsce,4785022,9909919,galeria-duzy.html) Zdjęcia: BE&W